hướng tấn công phụ. Riêng quân Nguyên không dùng Lào Cai, mà dùng
thuỷ quân từ Nghệ An đánh lên.
Kể từ khi Pháp đặt chân đến Việt nam, nhờ đường xá phát triển, Cao Bằng
ngày càng trở nên một bàn đạp quan trọng tiến về trung châu. Từ Cao
Bằng, có quốc lộ 3 qua Thái Nguyên về Hà nội. Vì thế, về phương diện
quân sự, quốc lộ 4, từ Cao Bằng chạy song song với biên giới Việt Hoa qua
Lạng Sơn tới Móng Cái đặc biệt quan trọng. Chính tại quốc lộ số 4 này,
trong chiến dịch biên giới năm 1950 đã đánh dấu một sự hợp tác thân thiết
nhất giữa hai phong trào Việt nam và Trung hoa.
Hai mươi chín năm sau, “tình nghĩa vô sản quốc tế trong sáng” giữa hai
nước đã trở nên thù nghịch. Những địa danh Cao Bằng, Lạng Sơn, Đông
Khê, Thất Khê nay trở nên bãi chiến trường chính của hai nước. Những đơn
vị chính quy, trước kia được Trung hoa giúp trang bị và thành lập, nay trở
nên mục tiêu chính mà Trung hoa mong muốn tiêu diệt, và tướng Vi Quốc
Thanh, ân nhân của Hồ Chí Minh và Võ Nguyên Giáp năm 1950, năm 1979
đã 72 tuổi, giữ chức Chủ nhiệm Tổng cục chính trị Hồng quân, lại là người
quyết tâm nhất muốn dạy cho Việt nam một bài học về sự trở mặt và vô ơn.
Ngoài những vị trí Lạng Sơn, Cao Bằng và Lào Cai, từ biên giới Hoa Việt ở
Lai Châu có quốc lộ 6 đi về Hà nội, nhưng đó cũng là một con đường độc
đạo chạy trên những vùng núi non hiểm trở cao hơn hai ngàn thước, không
tiện cho việc di chuyển võ khí nặng cũng như tiếp liệu, nên hướng tấn công
của Trung hoa tại Lai Châu không đáng kể. Nhưng sườn phía tây của Bắc
Việt có một cửa ngõ quan trọng. Đó là con đường từ tỉnh Phong Saly của
Lào theo sông Nậm Na qua thung lũng nổi danh Điện Biên Phủ, tiến về
Hoà Bình mà không phải qua những dãy núi gập ghềnh của tỉnh Lai Châu.
Sau năm 1975, Trung hoa đã giúp Lào xây dựng một con đường từ Vân
Nam xuống Phong Saly. Năm 1979, Bộ trưởng Thông tin Sisana Sisane của
Lào đã tố cáo Trung hoa cố tình làm con đường lệch sang biên giới Việt
nam, và khi chiến cuộc Việt Hoa bùng nổ, các sư đoàn 306, 968... của Việt
nam đang trú đóng bên Lào đã phải dồn lên phòng thủ biên giới phía bắc
nước Lào.
Ngay buổi sáng ngày 17-2-1979, quân đội Trung hoa đã tấn công tổng cộng