CHIẾN TRANH ĐÔNG DƯƠNG 3 - Trang 32

nặng nề cho quân Cộng hoà Khmer trong hai cuộc hành quân Chân Lạp I
và II, sau đó họ giao lại những lãnh thổ chiếm được cho Khmer Đỏ, và
quân Khmer Đỏ chỉ thực sự chủ động chiến trường trong hai năm cuối của
cuộc chiến.
Tuy nhiên, trong giai đoạn đó mối nghi kỵ ngàn xưa vẫn còn âm ỉ. Hơn ai
hết, các lãnh tụ Khmer Đỏ biết rõ về ý định Liên bang Đông dương của
Việt nam. Hơn ai hết, các lãnh tụ cộng sản biết rằng tình hữu nghị anh em
giữa các nước cộng sản chỉ là chiêu bài cho sự thống trị của một đảng cộng
sản nước lớn đối với đảng cộng sản nước nhỏ, và đảng cộng sản nào cũng
đặt quyền lợi của mình lên trên hết. Chẳng hạn năm 1945, chính các lãnh tụ
cộng sản Pháp trong chính phủ liên hiệp đã bỏ phiếu tán đồng chính sách
tái lập chế độ thuộc địa và chấp thuận ngân khoản cho quân viễn chinh
Pháp trở lại Đông dương. Về nước năm 1953, là một người cộng sản chính
thống, đảng viên cộng sản Pháp, Saloth Sar đã không gia nhập đảng Nhân
dân cách mạng Campuchia mà phải gia nhập Đông dương cộng sản Đảng.
Người chấp nhận đơn gia nhập của Saloth Sar là Phạm Văn Ba, sau 1975
làm Đại sứ Việt nam tại Phnom Penh. Chi bộ cộng sản của Saloth Sar lúc
đó hoạt động ở gần biên giới phía đông Campuchia, gồm cả người Miên lẫn
người Việt, dưới sự lãnh đạo của một cán bộ Việt nam. Theo Khiêu Thirith,
em dâu Saloth Sar kể lại thì cán bộ Việt nam đã bắt những sinh viên từ
Paris về làm những cộng tác vệ sinh và cần vụ và thời gian này chắc chắn
đã để lại cho Saloth Sar nhiều kỷ niệm khó quên.
Một năm sau, hiệp định Genève ra đời, Pol Pot cay đắng nhìn sự tan rã của
phong trào cộng sản Campuchia và sự đấu tranh của họ bị Việt nam và các
nước cộng sản đàn anh như Liên xô và Trung hoa quên lãng. Đồng thời, khi
ký thoả ước ngừng bắn với Delteil, Tạ Quang Bửu của Việt nam đã mặc
nhiên thay mặt cả ba lực lượng cộng sản Việt Miên Lào. Cảm thấy bị bỏ rơi
năm 1954, bị kìm hãm trong những năm dưới thời Sihanouk, cộng sản
Campuchia lại thấy bị bội phản lần nữa khi phe cộng sản ở Việt nam ký
hiệp định ngừng chiến 1973, trong đó không quân Hoa kỳ sẽ chấm dứt hoạt
động ở Việt nam, nhưng vẫn được tự do oanh tạc trên lãnh thổ Campuchia.
Vì thế, đối với những tay lãnh đạo mới của cộng sản Campuchia, Việt nam