CHIẾN TRANH ĐÔNG DƯƠNG 3 - Trang 76

Tuy hai nước đã gần nhau hơn trong lập trường chống Liên xô nhưng ảnh
hưởng của phe Hoa Quốc Phong còn mạnh, nên vấn đề Đài loan vẫn chưa
được giải quyết. Trong buổi họp tại New York đầu tháng 10-1978, ngoại
trưởng Hoàng Hoa cực lực công kích Hoa kỳ vì Hoa kỳ vẫn còn muốn có
liên lạc không chính thức và tiếp tục buôn bán võ khí với Đài loan.
Tháng 11-1978 sau khi Việt nam đã ký hiệp ước với Liên xô, Bộ Chính trị
Trung ương đảng cộng sản Trung hoa mở phiên họp khoáng đại ở Bắc kinh.
Sau buổi họp, phe Đặng Tiểu Bình hoàn toàn thăng thế. Đặng Dĩnh Châu
và Triệu Tử Dương được bầu vào Bộ Chính trị. Hoa Quốc Phong, Uông
Đông Hưng, Hoàng Hoa bị mất chức. Đặng Tiểu Bình trở nên người uy
quyền nhất Trung hoa. Bộ Chính trị mới hoàn toàn ủng hộ đường lối “bốn
hiện đại” và lập trường mềm dẻo về vấn đề Đài loan của Đặng Tiểu Bình.
Hai ngày sau khi Việt nam loan báo sự thành lập Mặt trận quốc gia thống
nhất giải phóng Campuchia. Woodcock gặp quyền ngoại trưởng Trung hoa
Hàn Niệm Long. Bầu không khí thay đổi hẳn. Nếu trước kia Hoa kỳ đã
không biết thời biểu cấp bách của Việt nam muốn lập quan hệ ngoại giao
với Hoa kỳ trước khi công khai liên minh quân sự với Liên xô và xâm lăng
Carnpuchia thì lần này Hoa kỳ cũng không thấy nhu cầu của Trung hoa cần
có quan hệ ngoại giao gấp với Hoa kỳ để dằn mặt Liên xô trước khi xâm
lăng trừng phạt Việt nam. Vì thế Wood cock rất ngạc nhiên khi thấy Đặng
Tiểu Bình trong cuộc tiếp xúc ngày 13-12-1978, bất ngờ chấp nhận ngay dự
thảo về bình thường hoá ngoại giao của Hoa kỳ, đồng thời muốn sang thăm
Hoa kỳ sớm.
Tổng thống Carter rất phấn khởi về tin này. Hai bên đã định là ngày chính
thức công bố thông cáo chung về thiết lập quan hệ ngoại giao sẽ là ngày 1-
1-1979. Nhưng Carter sợ tin này có thể bị tiết lộ và Quốc hội có thể sẽ gây
khó khăn, nên ông đề nghị công khai tuyên bố sớm hơn, vào ngày 15-12-
1978. Điều này càng làm cho những dự tính gây chiến với Việt nam của
Trung hoa thêm thuận lợi nên Đặng Tiểu Bình bằng lòng ngay. Người bị
bất ngờ về tin này là ngoại trưởng Vance, vì ông không muốn gặp khó khăn
khi ông sẽ gặp ngoại trưởng Liên xô Gromyko vào cuối tháng.
Việc thiết lập quan hệ ngoại giao của Trung hoa với Hoa kỳ là một biến cố