bạn gái của tôi. Đô đốc chỉ huy hạm đội đã nghiêng mình trước mỗi chúng
tôi, công khai cám ơn và hôn tay chúng tôi.
- Nhưng tại sao bà không bao giờ nói với các con bà về chiến tranh?
Olga Vassilievna câm lặng. Chỉ có Saul Guenrikhovitch trả lời.
- Chiến tranh còn gần quá và khốc liệt quá để mà ta liều nhắc đến nó.
Chúng tôi muốn tránh cho các con chúng tôi.
- Có phải chăng là muốn quên đi?
- Chúng tôi không thể quên. Ngày kỷ niệm Chiến thắng, bà nhớ không,
Olia, chúng tôi đã gặp một bà cụ rất già đeo trên cổ một tấm biển cũng xưa
cũ như cụ: "Tôi tìm Koulnev Tomas Vladimirovitch, mất tích năm 1942,
trong vòng vây Leningrad." Cụ ước khoảng bảy mươi tuổi. Cụ đã tìm anh
ấy trong bao nhiêu năm? Tôi sẵn sàng đưa bức ảnh ấy cho những người nói
với chúng tôi hôm nay: người ta có thể giữ ký ức về chiến tranh trong bao
nhiêu năm? Và cô nói tới chuyện quên...
- Tôi, thì tôi muốn quên. Tôi những muốn quên đi, Olga Vassilievna nói,
giọng chậm rãi, gần như thầm thì. Cô hãy viết điều đó đi: còn nhớ chiến
tranh, là còn tiếp tục chết... Chết và chết nữa...
Cả hai còn khắc ghi mãi trong tâm trí tôi, cả hai cùng nhau - như trên
một tấm ảnh chiến tranh.
