tôn trọng khác biệt để có thể làm việc chung với nhau cho những công trình
lớn và tích cực? Có phải đây là nguyên nhân tạo ra một lằn ranh giữa các tổ
chức cộng đồng với những người trẻ lớn lên trong xã hội và học đường
Mỹ? Lằn ranh cả với giới trí thức gốc Việt trong đại học. Không nói chi đến
giới trí thức Mỹ có cách nhìn về cuộc chiến Việt Nam rất khác, thường bị
công kích nặng nề từ phía cộng đồng là phản bội, là không hiểu gì về Cộng
Sản. Không ai cản bất cứ tổ chức nào, vận động nào nhằm viết những công
trình theo chiều hướng mình muốn. Cũng không ai cản những tài trợ và hợp
tác với các đại học lớn để thực hiện những công việc nghiên cứu như vậy.
Truyền thống đại học Mỹ cho thấy không trường nào từ chối những tài trợ
và hợp tác cho những công trình đặc biệt. Miễn là đừng phạm vào quyền tự
trị đại học của họ. Một thực tế khó phủ nhận ở một nước dân chủ và tự do
là rất khó tạo một môi trường sinh hoạt lành mạnh nếu chỉ chăm chú vào
những mặt mà mình nghĩ là tiêu cực để tấn công.
Ông Nguyễn Hữu Luyện là một cựu sĩ quan Biệt Kích của QLVNCH, từng
bị cầm tù 22 năm ở miền Bắc. Sau khi sang định cư ở Mỹ, ông ghi danh và
theo học năm đầu đại học vào lúc 62 tuổi. Tốt nghiệp, ông tiếp tục chương
trình cao học về Mỹ châu học (American studies) ở UMass. Mọi người phải
dành cho ông một sự ngưỡng mộ đặc biệt. Nhiều giáo sư ở trường UMass
đã nâng đỡ và khuyến khích ông, nổi bật nhất là các giáo sư Peter Kiang và
Judith Smith. Tuy nhiên, những năm dài trong tù, bắt đầu từ hơn 40 năm
trước, có thể đã ảnh hưởng mạnh lên cách nhìn của ông về cuộc chiến tranh
Việt Nam và về người Mỹ, nhất là những người Mỹ có một cách nhìn hoàn
toàn khác ông về sự tham dự của Hoa Kỳ vào cuộc chiến. Tôi tôn trọng
cách nhìn của ông. Tôi lại thật sự khó lòng chia sẻ với ông những quan
điểm và cách vận động cho vụ kiện trường UMass/WJC. Cách đây vài tuần,
ông lại nạp đơn khởi tố lên TTT cho một vụ kiện khác. Lần này, ông kiện
GS Judith Smith, chủ nhiệm khoa Mỹ châu học. Một điều rất khó hiểu đối
với tôi. Tôi chỉ mong luật pháp sẽ công bằng cho đôi bên. Nhưng dù gì đi
nửa, cả hai vụ kiện này đều là những vụ kiện cá nhân. Cho đến nay, không
có dấu hiệu gì là tất cả sinh viên gốc Việt bị kỳ thị ở UMass. Tôi tôn trọng
cái quyền của ông được kêu gọi và quyền của bất cứ cá nhân nào tự nguyện