Từ làng Nhớn về làng Thác, con đường mòn phải qua một xóm nhỏ và
khu vực đặt cái cối ngàn của lí Tăm. Tới đây, đi thêm chục bước nữa, ông
Phù nhìn thấy một nếp nhà mới dựng: Đó là cái cối ngàn của tổng đoàn
Ngao. Cối đang chạy. Hai cái thớt đá, mỗi cái to bằng cái bánh xe hò, dày
hơn gang tay, bắt vào một cái trục thẳng đứng, đang rào rào nghiền thóc rải
đều trong một đường rãnh tròn sâu tới đầu gối. Nước từ con suối theo một
đường mương đang xối ào ào vào hàng cánh quạt lắp ở đáy trục gầm nhà.
Hừ! Cối ông tổng đoàn đón mất nguồn nước của cối nhà ông lí trưởng.
Ăn tranh nhau như thế thì ruộng của dân làm gì còn nước mà cấy vụ này nữa
đây.
- Kìa a
Va. - Vừa nghĩ vậy, ông Phù liền dừng bước và cất tiếng.
Từ nếp nhà che chiếc cối ngàn nọ, một cô gái mặc áo dài lam gánh hai
thóc vừa nhanh nhẹn đi ra.
- Bác Phù! Giờ tan họp bác mới về ạ? - Cô gái dừng lại, nhìn ông Phù,
niềm nở.
- Ờ ờ, họp vừa tan. - Ông Phù ngẩng lên, như sực nhớ. - Giờ cô mới
được thóc đem về à, Va! Cô Va này, tôi đi họp, nghe ông Ngao nói: Anh
Cắm, anh họ cô mới được Tây nó thả về rồi đấy!
- Húi! Bác, thế thì mừng quá rồi!
