nếu bất cứ sự giáo dục nào cũng có chút gì có ích, thì nó phải được kiểm tra
bởi những cuộc sát hạch có lẽ phần nhiều cho thấy được liệu ứng viên có sự
trau dồi ấy hay không. Để xác định xem anh ta có được giáo dục tốt hay
không thì anh ta phải bị chất vấn trong những vấn đề mà người có giáo dục
tốt nào cũng phải biết, ngay cả khi kiến thức ấy không trực tiếp liên quan
đến công việc mà anh ta sẽ được bổ nhiệm. Những người phản đối việc hỏi
anh ta về các ngôn ngữ cổ điển và toán học tại một đất nước mà cái thứ duy
nhất thường xuyên được dạy là các ngôn ngữ cổ điển và toán học, không
biết liệu các vị sẽ nói cho chúng tôi biết các vị định hỏi anh ta về điều gì
hay không? Tuy nhiên, có vẻ như người ta phản đối cả việc khảo thí anh ta
về những thứ đó, cũng như khảo thí anh ta về bất cứ cái gì ngoài những thứ
đó! Nếu những vị trong hội đồng khảo thí quan tâm đến việc mở cánh cửa
tiếp nhận cả những người còn chưa qua nổi bậc trung học, hay những người
bù đắp cho vốn tri thức ít ỏi của mình bằng kiến thức lớn hơn về một điều
gì đó – cho phép ghi điểm tài năng trong bất cứ môn học nào khác có ích
thực sự, thì họ cũng sẽ bị trách mắng vì điều đó luôn. Chẳng điều gì thỏa
mãn được những người phản đối ngoài việc tự do thu nhận sự ngu dốt hoàn
toàn.
Người ta nói với chúng ta một cách đắc thắng rằng cả Clive
lẫn
đều không thể vượt qua được cuộc sát hạch mà một người
muốn làm kỹ sư học việc đóng tàu buộc phải trải qua. Cứ như là nếu vì lẽ
Clive và Wellington đã không làm cái mà họ không được yêu cầu phải làm,
thì [tức là] họ đã không thể làm được nếu họ được yêu cầu. Nếu điều nêu ra
chỉ có ý nghĩa muốn cho chúng ta biết rằng một vị tướng lĩnh vĩ đại không
biết những thứ đó là điều khả dĩ, thì cũng còn có nhiều điều khác nữa rất có
ích cho các tướng lĩnh vĩ đại, mà họ cũng không biết. Alexander Đại đế
chưa bao giờ được nghe nói tới các quy tắc Vauban
, Julius Ceasar cũng
không biết nói tiếng Pháp. Rồi chúng ta được họ cho biết tiếp rằng những
con mọt sách, một từ ngữ hình như được áp dụng cho bất cứ ai có một chút
ít ỏi nhất kiến thức sách vở thật sơ sài, trói gà không chặt và không có
những thói quen của bậc quý phái (gentlemen). Đó là luận điệu phê bình rất
