đối mặt với một thứ làm cụt hứng khủng khiếp gọi là "thực tế" cùng những trở
ngại vẫn đang hiện diện.
Sau khi mơ mộng, hãy suy nghĩ, Thứ gì đang ngáng đường giấc mơ của tôi?
Và tôi phải làm gì để vượt qua nó? Thuật ngữ tâm lý ngầu lòi gọi nó là "dự định
thực thi" (implementation intention) Còn bạn và tôi có thể đơn giản gọi nó là "kế
hoạch."
Trong một nghiên cứu, Peter Gollwitzer và Veronika Brandstătter đã nhận ra
rằng chỉ cần lên kế hoạch vài bước cơ bản — kiểu như khi nào thì nên làm gì, ở
đâu, và như thế nào — cũng đã đủ giúp cho sinh viên có xu hướng kiên trì theo
đuổi mục tiêu nhiều hơn gần 40%.
Hai từ ngữ ma thuật ở đây chính là "nếu" và "thì." Với bất kỳ chướng ngại
nào, chỉ cần nghĩ, Nếu X xảy ra, thì tôi sẽ xử lý bằng cách thực hiện Y, là đã đủ
tạo sự khác biệt to lớn. Thế hai từ ấy mạnh đến đâu? Chúng thậm chí cũng phát
huy tác dụng đối với những người đang gặp vấn đề rất nghiêm trọng về hành vi,
ví dụ như những người đang cai nghiện. Khi không có những dự định thực thi
kiểu nếu-thì, không một người nào chịu khó hoàn thiện hồ sơ xin việc. Nhưng khi
phương pháp nếu-thì ấy được sử dụng, có đến 80% người chuẩn bị đầy đủ hồ sơ,
sẵn sàng ứng tuyển.
Vậy điều gì đã tác động mạnh mẽ đến vậy? Bạn đã vận dụng đến tâm trí vô
thức của mình. Thay vì ngồi chờ cho đến khi vấn đề xảy ra, bạn đang luyện cho
não bộ thói quen thực thi theo chế độ tự động.
Bạn có thể tìm thấy gốc rễ của phương pháp này ở bất kỳ lĩnh vực hoạt động
nào, từ triết học cổ đại cho đến giới quân sự hiện đại. Trường phái khắc kỷ có
một ý tưởng gọi là premeditatio malorum ("suy tính trước về những điều không
hay") để chuẩn bị trước. Bạn sẽ tự hỏi, "Điều tệ nhất có thể xảy ra là gì?" Bằng
việc cân nhắc những khả năng xấu nhất, bạn có thể đảm bảo là mình đã chuẩn bị
sẵn sàng. Lực lượng Special Forces trong quân đội Mỹ thường dành thời gian
trước mỗi chiến dịch để đặt ra nhiều biến thể nếu-thì. Tác giả Dan Coyle giải
thích như sau: "Họ dành cả buổi sáng để tính hết mọi sai lầm hay thảm họa có thể
xảy ra trong suốt chiến dịch. Mọi khả năng đều được phân tích cặn kẽ, và gắn với
một phản ứng thích hợp: Nêu chiếc trực thăng rơi xuống đất, chúng ta sẽ làm X.
Nếu nhảy xuống sai địa điểm, chúng ta sẽ làm Y. Nếu bị áp đảo quân số, chúng ta
sẽ làm Z."
