CHỐNG DUHRING - Trang 386

Mác-Lênin trực thuộc ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản Liên-xô
xuất bản lần đầu tiên ở Mát-xcơ-va bằng tiếng nguyên bản và tiếng Nga.
[9].Trong trường hợp thứ nhất ý muốn nói đến con thú mỏ vịt, trong trường
hợp thứ hai có lẽ muốn nói đến tin tìm thấy loài chim cổ Archaopteryx ở
Solnhonfen.
[10].Xem: Rudolf Virchow, "Bệnh lý học tế bào, xây dựng trên cơ sở sinh
lý học và bệnh lý học về các mô", lần xuất bản thứ tư, Béc-lin, 1871.
Với từ "Tiến bộ", Ăng-ghen muốn ám chỉ việc Virchow thuộc Đảng tiến bộ
Đức.
[11].Xem: Georg Wilhelm Friedrich Hegel, "Các bài giảng về triết học lịch
sử", trong: Toàn tập, t.9, lẫn xuất bản thứ hai, Béc-lin, 1840.
[12].Phái bình quân (Levellers hay Diggers) là một phong trào bình dân -
tiểu nông trong cách mạng tư sản Anh thế kỷ XVII. Từ năm 1650 đến năm
1653, phong trào này bị Oliver Cromwell đàn áp dã man.
[13].Vào thời đại Alexandria ( năm 323 trước công nguyen đến năm 640
sau công nguyên) - người ta gọi thời đại đó theo tên thành phố cảng Ai-cập
Alexandria, trung tâm tư tương thời bấy giờ, - một loạt ngành khoa học tự
nhiên được phát triển mạnh mẽ.
[14].Trong tác phẩm của mình "Sự phát triển của chủ nghĩa xã hội từ không
tưởng đến khoa học", Ăng-ghen đã trình bày câu này như sau: "người ta
thấy rằng toàn bộ lịch sử từ trước đến nay trừ trạng thái nguyên thuỷ đều là
lịch sử của những cuộc đấu tranh giai cấp".
[15].Theo quan niệm của nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng Pháp Charles
Fourier, phalanstère là tổ chức cơ sở của xã hội chủ nghĩa, một hợp tác xã
sản xuất và tiêu thụ nông nghiệp và công nghiệp, với tổ chức lao động tập
thể.
[16].Ăng-ghen muốn nói tới thái độ hèn nhát và phản bội của giai cấp tư
sản tự do Phổ là giai cấp đã tán thành bản hiến pháp mà nhà vua ban hành
sau cuộc phản cách mạng tháng mười một năm 1848; thủ tưởng Phổ sau
này là Otto von Manteuffel đã tham gia có tính chất quyết định vào việc
thảo ra bản hiến pháp đó.
[17]. Xem: Georg Wilhelm Friedrich Hegel, "Bách khoa toàn thư các khoa