... giáo sư lại ấn nút...
Cũng như nhiều học sinh khác, Điện Tử thường bị điểm hai. Tất nhiên
không ai mắng nó trả lời sai. Nhưng mỗi lần thấy học trò trả lời sai, giáo sư
lại ấn nút và ở trong lòng Điện Tử. Ở một trong những hệ thống máy móc,
cái mối liên hệ truyền đạt thông tin sai sẽ bị yếu đi. Lần sau tín hiệu sẽ chạy
đúng đường và Điện Tử sẽ không mắc sai lầm nữa. Điện Tử là một học sinh
rất chịu khó.
Sau chữ cái và chữ số là hình ảnh. Khuôn mặt đàn ông, đàn bà, trẻ em,
hình dáng các con vật, ô-tô, đồ đạc trong nhà, dụng cụ học tập... Chú học trò
phải nhớ hàng ngàn, hàng ngàn những khái niệm. Điều đó không có nghĩa là
trong trí nhớ của nó hình ảnh được xếp đặt chính xác như chụp ảnh một ngôi
nhà hay một cái ô-tô nào đó. Nếu như vậy Điện Tử đã không thể nhận biết
một ngôi nhà hay một cái ô-tô nào khác. Nó chỉ ghi nhớ những nét chung,
những nét chủ yếu của các hình dạng khác nhau và có thể phân biệt được
đứa trẻ với một người lớn. Trí nhớ của con người cũng được tác động như
vậy. Không bao giờ chúng ta ghi nhớ đúng như chụp ảnh đủ mọi chi tiết một
người, dù người đó là bạn thân của mình, bởi vì bộ óc của ta không thể làm
việc quá nặng được như vậy. Nhưng ta vẫn không lẫn người này với người
khác; dù xa cách nhau lâu ta vẫn nhất định nhận ra...
— Này anh Xvét-la-vi-đốp, tôi không làm anh mệt đấy chứ? - giáo sư hỏi.
— Trái lại. Tôi đang lo cảnh sát gọi quá sớm và như vậy là không kịp
nghe hết đầu đuôi câu chuyện.
— Ồ, theo như tôi biết thì ắc-qui điện thế hãy còn mạnh, chưa hết đâu.
Hãy còn phải đuổi theo nó. Lúc này tôi cho Điện Tử chuyển sang bài học
thứ ba - bài tập đọc. Tất nhiên anh hình dung được là phải làm gì rồi: đọc
câu, phân loại từ trong nhóm từ, phân định ranh giới cố định của các nhóm
từ, giải thích ý nghĩa khác nhau của cùng một từ, tra cứu từ điển, đi sâu vào
ý nghĩa của câu, của câu kết luận, của những đoạn văn. Những phương pháp
tìm hiểu bài văn mà Điện Tử sử dụng có thể làm cho các nhà ngôn ngữ học
ngạc nhiên. Nhưng sự thực vẫn là sự thực: Điện Tử đọc hết cuốn sách này
đến cuốn sách khác rất nhanh. Tôi chỉ còn kịp chọn sách cho nó thôi.
