Chủ nghĩa vô thần bắt đầu khi nào? Có hai câu trả lời có vẻ như
mâu thuẫn với nhau. Một là Chủ nghĩa vô thần bắt đầu từ buổi bình
minh của chính nền văn minh phương Tây, ở Hi Lạp cổ đại. James
Thrower tranh luận về trường hợp này trong cuốn Western Atheism
(Chủ nghĩa vô thần phương Tây) của mình. Điều khác biệt là Chủ
nghĩa vô thần chỉ xuất hiện đầy đủ vào cuối thế kỉ XVIII. Đây là
những gì David Berman tuyên bố trong cuốn A History of Atheism in
Britain (Lịch sử vô thần ở Anh). Tuy nhiên, cuộc xung đột chỉ đơn
thuần là rõ ràng, vì có một câu chuyện duy nhất phù hợp với cả
Thrower và Berman. Đó là Chủ nghĩa vô thần có nguồn gốc từ Hi
Lạp cổ đại nhưng không nổi lên như một hệ thống niềm tin công khai
và được thừa nhận cho đến cuối Thời kì Khai sáng.
Lập luận của Thrower dựa trên mối liên hệ cần thiết giữa chủ
nghĩa tự nhiên và Chủ nghĩa vô thần. Như chúng ta đã thấy trong
Chương 1, Chủ nghĩa vô thần có thể được hiểu không chỉ đơn giản
là sự phủ nhận tôn giáo, mà là một hệ thống niềm tin khép kín, nếu
nó được coi là một cam kết đối với quan điểm chỉ có một thế giới và
đây là thế giới của Tự nhiên.
Nếu đây là cách đúng đắn để nhìn nhận Chủ nghĩa vô thần, và tôi
đồng ý với Thrower, thì để hiểu nguồn gốc của Chủ nghĩa vô thần,
bạn phải hiểu nguồn gốc của chủ nghĩa tự nhiên. Và chủ nghĩa tự
nhiên bắt đầu với các nhà triết học trường phái Milesia thời tiền
Socrates Thế kỉ VI trước Công nguyên như Thales, Anaximander và
Anaxamplees. Các triết gia này là những người đầu tiên bác bỏ
những giải thích thần thoại ủng hộ người theo chủ nghĩa tự nhiên.
Trong khi trước đây nguồn gốc và chức năng của thế giới đều được
giải thích bởi thần thoại thì người theo trường phái Milesia đã dựa
trên ý tưởng cách mạng rằng thiên nhiên có thể được hiểu là một hệ
