Nguyễn Đắc Xuân
Chuyện các bà trong cung Nguyễn
- 9 -
THOI VÀNG CHIA ĐÔI Ở ĐIỆN PHỤNG TIÊN
Điện Phụng Tiên – tọa lạc trong Hoàng thành Huế, đứng trước Cung Diên Thọ
và phía sau Thế Miếu- là nơi thờ kính bốn đời đế và hậu đầu triều Nguyễn: Gia
Long, Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức. Theo nghi lễ, các bà trong cung không
được đến miếu, đo đó nhà Nguyễn làm ngôi biệt miếu này để tuế thời sóc vọng
và những ngày khánh tiết các bà có nơi dưng tiến và dâng lễ tế trong buổi kỵ.
Tại Điện này, trước đây trên áng thờ vua Gia Long và bà Thừa Thiên Cao
Hoàng hậu có đặt một thoi vàng gồm hai phần bằng nhau trên khắc dòng chữ
“Thế tổ đế hậu, Quý Mão bá thiên thời tín vật” (Vật làm tin này của hai ngài Đế
và Hậu Thế tổ trong buổi dời đổi nhiều nơi cách trở nhau năm Quý Mão (1783).
Sách Đại Nam Chính biên liệt truyện, sơ tập ghi lại sự tích thoi vàng hai mảnh
ấy như sau:
Bà Thừa Thiên Cao Hoàng hậu, họ Tống. Năm lên 18, Nguyễn Ánh đã cưới bà
với đầy đủ nghi lễ truyền thống và tấn phong làm Nguyên Phi. Tính tình cẩn
trọng, cử chỉ đoan trang nên bà được Nguyễn Ánh quý trọng. Bà sinh được hai
trai. Người con đầu mất sớm, người thứ hai là hoàng tử Cảnh.
Mùa thu năm 1783, Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn đánh, phải bỏ Gia Định chạy
ra đảo Phú Quốc. Sau đó Nguyễn Ánh phải gởi hoàng tử Cảnh sang Pháp cầu
viện còn bản thân bôn tẩu sang Xiêm (Thái Lan bây giờ). Trước giờ chia tay,
Nguyễn Ánh vội lấy một thoi vàng chặt đôi ra, trao cho bà Nguyên Phi một nửa
và căn dặn rằng:
- Con ta đã đi rồi, còn ta cũng sắp chia tay để chạy sang Xiêm. Vậy Phi
nên ở lại đây (Phú Quốc) để cung phụng Quốc Mẫu (tức bà Hiếu Khương vợ
của Nguyễn Phúc Luân), chưa biết ngày hậu hội là ngày nào và sẽ tại nơi đâu.
Vậy ta để lại vật này (nửa thoi vàng) dùng làm của tin lúc tái ngộ!
