Nguyễn Đắc Xuân
Chuyện các bà trong cung Nguyễn
- 11 -
TRÁCH NHIỆM CỦA CON
Vua Gia Long có một người chị cùng cha khác mẹ là bà Ngọc Du. Năm 1788,
bà Ngọc Du hạ giá cho Võ Tánh, ông này làm quan đến Hữu Quân. Năm Tánh
tuẩn tiết ở Qui Nhơn (1801) đã có với bà một người con trai là Võ Khánh và hai
người con gái. Sau ngày khắc phục được cựu kinh, Gia Long đã xây phủ đệ cho
bà tại làng Xuân Hòa để bà an dưỡng tuổi già.
Bà Ngọc Du là thái trưởng công chúa, chồng là Võ Tánh có võ công oanh liệt,
em là vua Thế Tổ đang trị vì, trong xã hội ít người có thể như bà. Bởi thế khi về
già tính tình bà rất khó chịu, bà xem thường tính mạng, của cải của nhân dân.
Người ở chung quanh phủ đệ của bà kêu trời không thấu. Tính tình của bà dần
dần ảnh hưởng đến bọn giúp việc trong nhà. Bọn này lợi dụng thế lực của bà ra
đường ức hiếp nhân dân. Nhiều người bị oan ức quá liều mình đến phủ kiện với
bà, bà ngoảnh mặt làm thinh. Bọn giúp việc được bà che chở ngày càng làm
già.
Đến thời vua Thánh Tổ trị vì (1820), chuyện người trong phủ đệ bà Ngọc Du
hiếp đáp dân chúng đến tai vua. Vua Thánh Tổ nổi giận bèn gọi con trai của bà
là Kinh Xa Đô úy Võ Khánh đến trách rằng:
- Nước có điển hình (luật pháp), sao người không khuyên răn mẹ để cho
mẹ làm những điều ác đức?
Võ Khánh sợ hãi thưa rằng:
- Nhờ phép nước can ngăn, chứ con không thể khuyên can được mẹ?
Vua bảo rằng:
- Mẹ ngươi tuy là Thái trưởng công chúa, nhưng sinh ra lớn lên trong thời
chinh chiến không được học hành, khi giang sơn được khắc phục thì đã lớn
tuổi, lại góa bụa làm sao học được nữa. Ngươi là người có ăn học, được dạy dỗ
lại làm đến khinh xa đô úy, điển lễ nắm trong tay tại sao người không khuyên
can mẹ để cho mẹ làm càn quấy phải chịu tiếng xấu với thần dân? Làm con thờ
cha mẹ phải nên lấy lời nói dịu dàng can ngăn ở lúc việc chớm phát, để cho cha
