Báo ảnh Pháp tờ Ilustration số ra ngày 12-11-1927, ký giả Jules Vogue
đã viết một bài ca ngợi tài năng và cốt cách của công chúa Như Mai.Bài báo
cho biết,từ Alger sang Paris vào trường Nông Lâm Công chúa đỗ thứ
năm.Trong những năm học ở trường Công chúa là một sinh viên giỏi.
Tháng 7-1927,trong mấy chục ông bác vật thi ra trường , công chúa Như
Mai đã đỗ thủ khoa bằng Thạc sĩ Nông Lâm. Kết quả này đã làm kinh động giới
báo chí Paris. Công chúa là con gái của một người tù giam lỏng,một người ăn
gởi ở nhờ nhưng tài năng có thua gì ông Bertelor và bà Curie ở Âu Mỹ đâu! Bà
là người phụ nữ Việt Nam đầu tiên đạt được kết quả cao nhất trong nền học vấn
ở Âu châu.
Nhưng trước khi mọi người biết đến tài năng, người ta đã vô cùng kính
phục bà về phong cách: suốt thời gian theo học bà thường phục sức theo kiểu
đàn bà Việt nam và được mệnh danh là “cô An-Nam”.Các nhà báo chí hỏi vì
sao bà lại chủ trương như thế,bà cho biết “ để theo ý muốn của vua Hàm Nghi”
Đỗ xong bằng thạc si Nông Lâm,bà Như Mai về Alger sống với vua cha
một năm,sau đó bà đi thực tập ở trường Agro.Sau ngày vua Hàm Nghi
mất(1947) được biết bà đang làm việc ở Cannes.Ngoài bằng Thạc sĩ Nông
Lâm,bà còn nhiều bằng cấpvề khoa học…
Tài năng cốt cách của công chúa Như Mai đã góp phần làm sáng tỏ
thêm tinh thần yêu nước và lòng tự trọng dân tộc của vị vua yêu nước Hàm
Nghi.
Chú thích:
(1).Công chúa Như Lý kết duyên cùng với một đại tá không quân dòng dõi
hoàng tộc Bỉ,hoàng tử Minh Đức về sau làm sỹ quan chiến xa
