196. Xà niên (số 38 tr.77)
Tai thường nghe người nói con xà-niên, vốn nó là người ta mà có cầm
ngải, hễ khi nào muốn đi vào rừng bắt thịt, thì ngậm ngải mà đi, trước khi
ngậm ngải mà đi, thì dặn người ở nhà hễ thấy vác thịt về thì người nhà phải
cầm chổi quét nhà ra đón, đánh lên đầu ba cái đặng cho ngải nó xuất ra
khỏi mình, nếu không làm như vậy, để lâu ngải nó lậm vô mình thì phải
điên. Nghe người tuổi tác nói rằng : Con xà-niên nguyên tích trước có vợ
chồng chú kia nhà ở gần rừng, người vợ có cầm ngải, hễ vài ba ngày thì đi
bắt thịt một lần mà mỗi lần đem thịt về thì chồng chạy ra lấy chổi đánh ba
cái tức thì ngải nó ra khỏi mình thì đặng bình an. Có một lần vợ đi bắt thịt,
chồng ở nhà uống rượu với anh em, say ngủ mê, vợ đem thịt về thì không
hay, nên không có dã ngải đặng ; người vợ lậm ngải liền bỏ chạy vào rừng
đói khát ăn lá cây củ cỏ, lâu ngày mọc lông ra xồm xàm cả mình, lòng cũng
biết thương cha mẹ chồng con, nên ban đêm thì nghe tiếng kêu « châu ôi »,
ban đầu thì đi hai chơn lâu lâu thì khòm, rồi lần lần bò quị xuống bốn chơn,
như con thú. Ấy là lời người trên trước nói vậy song không đủ cớ mà tin.
Có chuyện như vầy :
Thợ Triều là người ở tại bến Kéo, có quen với tên Sâm, tên Hậu, tên
Nhạn, vốn là người ở Rạch-Rể, cả thảy đều là thợ rừng, thường hay đi vào
rừng cốt cây mà bán, trong bốn người thợ nầy thì có một tên Sâm, hình cao
lớn, sức lực mạnh lắm, lại trong mình thạo nghề võ, có nhiều khi đi cốt cây
gặp cọp đón đàng thì để một mình Sâm cự mà thôi. Một ngày kia bốn
người đi vào rừng cốt cây cột nhà, vào tới rừng liền phân nhau đi mỗi
người mỗi phía xa xa nhau kiếm cây mà đốn, lại dặn khi nào có muốn kêu
tựu thì phải hú hồi, dặn dò rồi thì mỗi người đều đi mỗi phía mà đốn cây.
Tên Sâm kiếm đặng một cây cột lớn chừng năm sáu tay, liền tra rìu
vào đốn ; đốn một hồi lâu cây ngã, Sâm bẻ thước đo cho đúng thước rồi sẽ
trảy gọn. Bẻ thước đo xong rồi, thì va ngồi nơi gốc cây ăn trầu hút thuốc,
nghỉ một chút rồi sẽ chặt ngọn. Đang khi ngồi ăn trầu thì nghe tiếng đi ào
