47. HAI ANH EM HỌ THƯƠNG
Anh em họ Thương, một người giàu một người nghèo, nhà ở khít vách.
Đời vua Khương-hy, năm mất mùa, người em thút mút, lo được bữa trưa
không bữa tối. Có một bữa mặt trời đã xế qua, mà chưa có gạo nấu, người
em đói bụng xăng văng không biết làm sao. Người vợ biểu qua bên anh mà
xin gạo, người chồng nói : xin uổng công, phải anh tao thấy tao nghèo mà
biết thương, thì có đâu đến nỗi này. Người vợ không nghe biểu một hai đi,
người chồng cực chẳng đã sai con qua một hồi lâu trỡ về tay không. Người
vợ hỏi con qua bên ấy bác nói làm sao ? Đứa con nói : bác trai giùng dằng
ngó mặt bác gái, bác gái nói anh em ở tư riêng, ai có nồi nấy, không ai có
sức mà lo bao đồng. Vợ chồng người em làm thinh, góp nhóp tấm manh
vành sắt bán lần, đổi lấy từ hột tấm mà ăn. Trong làng có quân hoang thấy
người anh giàu có, nữa đêm leo vách tường vào nhà, vợ chồng người anh sợ
hải la làng, xóm diềng đều ghét không ai thèm tiếp cứu ; túng lắm phải kêu
em, người em nghe tiếng chị dâu kêu muốn chạy qua, mà người vợ cản lại la
lớn lên mà rằng : anh em đều có tư riêng, phải ai tai nấy, ai lại biết ai. Giây
phút ăn cướp phá cữa, bắt hai vợ chồng người anh trói lại, khêu đèn chai mà
hỏi của. Hai vợ chồng kêu khóc khốn nạn, người em nóng ruột nói rằng :
dầu anh mình ở vô tình, cũng chẳng lẽ cho mình làm thinh mà không cứu.
Nói rồi liền đem con nhảy qua tường la lớn tiếng, ăn cướp biết tiếng người
em có nghề võ giỏi, lại sợ làng xóm tới tiếp, liền kéo nhau đi mất. Coi lại cổ
vế chị dâu đều cháy nám, người em lật đật kêu tôi tớ đở lên giường rồi mới
ra về ; người anh cũng bị thương tích, mà của cải không mất món gì, mới
nói với vợ mà rằng : nay của mình còn lại, là nhờ thằng em, ấy là của nó cho
mình, phải chia ra mà cho nó. Người vợ nói : phải có anh em tử tế, đã không
đến nỗi phải chịu đau đớn như vầy. Người em hết gạo nấu, có ý trông anh trả
ơn, té ra đợi càng lâu càng vắng, người vợ chịu không được, biểu con xách
mũng theo ; bác cho đặng có một nồi, người vợ chê ít muốn trả lại, người
chồng can không cho trả. Cách vài tháng đói thét chịu không nỗi, người em
nói với vợ rằng : nay mình hết kế, còn có một căn nhà, thôi ta bán đứt đi cho
