Tên Ất vốn là quân tử ngồi rường,
người vợ lấy làm sợ hãi, thường
khuyên chồng giải nghiệp. Tên Ất nghe lời chừa nghiệp cũ, ở vậy ba năm
nghèo khổ chịu không nổi, tính phải đi làm dữ một chuyến nữa rồi hãy thôi
dứt, bèn giả chước đi buôn, tới thầy bói hỏi hướng nào khác. Thầy bói nói
phía đông nam có lợi, mà lợi cho tiểu nhơn, bất lợi cho quân tử. Tên Ất
nghe thầy nói nhằm ý, mắng thầm, bèn đi qua hướng nam, tới đất Tô-tòng,
ngày ngày dạo chơi ngoài làng hạnh, cho tới một đôi tháng. Một bữa y vào
chơi trong chùa, thấy bên góc tường có hai ba chồng đá, y lấy làm lạ, cắc
cớ lấy một hòn đá chồng thêm rồi bỏ ra đàng sau tháp nằm chơi. Trời vừa
tối xảy nghe tiếng nói chào rào, độ chừng hơn mười người, có một người
chạy lại đếm đá nói sao có dư, đem nhau ra sau tháp thấy Ất nằm trơ, hỏi:
chú chất đá thêm phải không? Ất chịu có; hỏi làng quán tên họ, Ất kiếm
đàng nói dối. Khi ấy nó bèn giao binh trượng cho Ất, biểu đi theo, tới một
tòa nhà giàu, chúng nó bắt thang leo qua tường mà vào, chê Ất bợ ngợ mới
tới, bắt ở ngoài tường mà giữ đồ. Một hồi nó quăng ra một gói, rồi lại dòng
xuống một cái rương, Ất biết trong ấy có đồ, bèn bẻ khóa tóm thâu đồ quí
dồn vào một bao, mau mau vác chạy đi, tìm đàng về nhà. Ất nhờ vốn ấy
bèn cất nhà lầu, mua ruộng đất, lo cho con vào học sanh, quan sở tại cấp
cho một tấm biểng đề hai chữ Thiện sỉ treo trước cữa lầu. Sau phát án, mấy
đứa ăn cướp đều bị bắt, Ất nhờ không ai biết tên họ làng quán, khỏi tội.
Việc qua rồi lâu lắc, Ất say rượu mới nói chuyện cũ, chẳng đè có ba thằng
ăn trộm rình nghe đặng, leo tường vào bắt anh ta trói lại, khêu đèn chai vào
rún mà hỏi của, bao nhiêu vàng bạc anh ta phải tuôn ra mà chuộc mạng.
Ấy là Hoạnh tài bất phú . Của phi nghĩa mình hưởng được thì là không
có đạo trời.
90. – CHUYỆN TÊN GIÁP.
Có tên dân nghèo, gần mãn tháng chạp, trong mình không có manh áo
cho lành, nghĩ qua tết-nhứt lấy chi mà ăn mặc, lén vợ vác một cây hèo ra
núp xó mả, chờ có ai đi lẻ bọn, chận mà ăn cướp. Hồi lâu thấy một người
