Hỏi dịch mục làng Mỉ-hóa khai rằng năm trước có Nguyễn-văn-Trí, là
người làng Mỉ-thành, về tổng Bảo-nghĩa, tới ngụ trong làng. Đêm 24 tháng
tư, Nguyễn-văn-Trí bị ăn trộm, có hô hoán, chúng nó đem dân tới, thấy có
dấu ăn trộm rõ ràng; chúng nó có hiệp cùng làng bàn cận là làng Bình-
nguyên, mà thị tờ cớ. Nay bắt đặng Hạ-văn-Trước, và Mai-văn-Sanh, quả là
ăn trộm, làng chúng nó chịu lỗi trong việc tuần phòng.
Tư hỏi huyện Duy-minh phúc thơ rằng: “thôn trưởng làng An-thới khai
xưng Mai-văn-Sanh thiệt là dận bộ. Thiệu-trị năm đầu, không nhớ ngày
tháng, văn Sanh nhơn nghèo khổ, qua ngụ làng Bình-nguyên. Văn Sanh có
chịu sưu thuế cho làng, chỉ như sự văn Sanh ăn trộm thế nào, làng nó không
hiểu biết.”
Hỏi sự chủ Nguyễn-văn-Trí, khai là dân bộ làng Mỉ-thành, về tổng Bảo-
nghĩa, qua ngụ làng Mỉ-hóa về phần tổng Bảo-hựu. Ngày 24 tháng 4 năm
nay, ban đêm chừng canh tư, nó bị ăn trộm cắt cữa sau, vào lấy tài vật, nó
nghe động, thức dậy thắp đèn hô hoán, Dịch mục làng Mỉ-hóa cùng làng
Bình-nguyên có thị tờ cớ cho nó. Qua ngày 27 tháng ấy, làng tổng bắt đặng
ăn trộm cùng lấy đặng đồ tang. Các lời khác đều y như lời tổng làng khai
khi giải nạp. Đồ nó bị ăn trộm cả thảy trị giá 345 quan 5 tiền, đồ lấy được
trị giá 320 quan 5 tiền, nó đã làm đơn lảnh rồi. Còn thiếu bông tai một đôi,
khăn nhiễu tím một đượng, khăn nhiễu đen một đượng, cả thảy trị tiền 25
quan, các lời.
Tra sổ tịch ký gia sản Hạ-văn-Trước, Mai-văn-Sanh cả thảy trị tiền 23
quan 8 tiền 30 đồng.
Các lẽ khai biên rõ ràng.
Vân thẩm tên Hạ-văn-Trước là một tên dân cùng, không an phận, dám
tạo ý hiệp bọn với Mai-văn-Sanh, ăn trộm nhà Nguyễn-văn-Trí, chưa kịp
phân tang, tổng làng bắt đặng, đem tang ra mà nạp; đến khi tra hỏi, đều
xưng rõ ràng, chắc là đứa có tội.
Kính y theo luật nói về ăn trộm: “Hễ việc ăn trộm đã làm mà không đặng
của, thì xữ 50 đòn, khỏi thích tự; nếu có đặng của, thì lấy một chủ làm
