nặng, tính tang mà luận tội, đứa vì túng đều giảm một bậc, mới phạm một
lần cũng đều thích trên kiến tay hữu, hai chữ thuyết đạo”. Lại chiếu theo
bản đồ kê tang: Tang 50 lượng, trượng 60, đồ một năm, các lời.
Vã văn Trước, văn Sanh ăn trộm lấy được tang trị tiền 345 quan 5 tiền,
tính ra bạc thì là 57 lượng có dư. Vâng nghĩ tên Hạ-văn-Trước là đứa tạo ý
làm đầu vụ ăn trộm, phải y theo luật xữ trượng 60, đồ một năm; tên Mai-
văn-Sanh giảm một bậc, phải trượng một trăm. Cả hai đứa đều phải khắc
hai chữ thuyết đạo trên cánh tay hữu. Tên Hạ-văn-Trước còn là dân lậu,
mãn đồ rồi, sẽ giao cho làng nó ngụ đem vào bộ, chịu sưu sai; tên Mai-văn-
Sanh xữ trượng thích tự rồi, giao cho làng chánh quản nó, nhận lảnh quản
thúc. Thôn trưởng làng Bình-nguyên chứa dân lậu lại không hay xem xét,
để Hạ-văn-Trước, Mai-văn-Sanh hiệp bọn mà ăn trộm; thôn trưởng làng
Mỉ-hóa không lo tuần phòng, để cho ăn trộm vào làng lấy của người ta, đều
là đáng tội; trừ một khoản ẩn lậu, là tội nhẹ, cứ theo lệ Tra tập bất lực, phải
làm tội cả hai thôn trưởng, ưng xữ mỗi tên là 80 trượng để làm gương răn
dạy. Chí như thôn trưởng làng An-thới, dầu Mai-văn-Sanh là bộ nó, song
tra ra Mai-văn-Sanh, quả ngụ làng khác xa, việc văn Sanh làm nó không
biết, nên xin miễn nghĩ cho nó. Còn sự chủ là Nguyễn-văn-Trí bị ăn...
trộm các hạng tính tiền là 345 quan 5 tiền, mà đã lấy lại được, còn thiếu
25 quan; chiếu theo sổ tịch ký, gia tài văn Trước, văn Sanh được 23 quan 8
tiền 30 đồng, phát mải trả cho văn Trí làm đơn lảnh, còn thiếu ít nhiều phải
bỏ. Còn các kẻ khác, xét không can thiệp, chẳng luận. Riêng nghĩ các lẽ,
chưa biết đáng hay là không đáng, dám làm sách đưa lên, hầu vâng xét lại.
Tự-đức năm thứ 4, tháng 6 ngày mồng 10.
Ấn tri phủ Hoằng-trị
115. – ÁN LAI LỊCH BẤT MINH,
Tri phủ Hoằng-trị, kiêm lý ấn vụ huyện Bảo-hựu, Bảo-an Thẩm nghĩ:
