Hoằng-đạo, có đánh nhà danh Liệu, ở làng Tân-xuân, lấy đặng tài vật chia
nhau, các lời. Đã có tư tờ cho phủ Hoằng-đạo, bắt tên ấy cùng tịch ký gia
sản nó, cho được làm án. Tri phủ
ấy phúc thơ, cứ lời thôn trưởng Phú-trị, xưng rằng “Chế-văn-Năng, là
dân bộ, nghèo khổ, ở ghe trôi nổi buôn bán kiếm ăn, vâng trát kiếm tìm mà
không thấy tông tích.”
“Hỏi sự chủ Phan-văn-Liệu, khai rằng: chính là dân bộ có nhà đất ở tại
làng Tân-xuân, nhà nó ở xa xóm, có một cái nhà thị Xuân, là vợ sau nó ở
gần. Năm nay, tháng 6, ngày mồng 6, tôi tớ nó đi khỏi, có một mình nó với
vợ nó là thị Quình ở nhà. Đêm ấy chừng canh ba, nó nghe phá cữa sau, nó
thức dậy thì thấy đèn đuốc sáng lòa; ăn cướp bắt nó, trói dưới gốc cột; nó
ngó mập mờ, thấy đảng ăn cướp trong ngoài ước đặng 20 đứa, cạy rương,
mỡ giường hòm lấy của mà đi, bỏ lại một đoạn tre tầm vông. Ăn cướp đi
rồi vợ nó mở trói, nó la làng. Khi ấy có rể thị Xuân đồng ở một nhà với thị
Xuân, tên là Sâm, chạy tới trước. Nó lại chạy qua nhà thôn trưởng làng gần
mà hô hoán, làng đánh mỏ đem dân tới, đuổi theo ăn cướp, tìm không đặng
dấu, rồi trở về nhà nó. Nó đem một đoạn tre dài chừng 4 thước, chỉ là khí
giái ăn cướp bỏ lại với một đàng dây ăn cướp trói nó, trình cho làng coi.
Các chức làng coi xét rương xe, giường hòm, coi đàng sau nhà bếp, thấy có
một cái cữa mở bét ra, mà vách phên không có dấu phá. Làng thấy tình
hình như vậy, thì nghi là ăn trộm, không chịu thị tờ một hạ. Khi ấy nó còn
đau cho nên không đi tới nha môn mà báo đặng. Qua ngày mồng 5 tháng 7,
có trát tại nha nói rằng có bắt đặng bọn văn Trì, văn Viễn ăn cướp nhà thôn
trưởng Canh, khai rằng có đánh nhà nó, dạy nó phải tới nha mà khai, các
lời. Vậy nó phải tới nha mà trình khai các việc cùng kể những vật nó bị ăn
cướp rõ ràng; lại nó có đi theo thơ lại, lính lệ cùng tổng làng tìm bắt ăn
cướp, tới đâu bắt được tang, nó nhìn quả là của nó, nó đã làm đơn nhận
lảnh rồi. Còn thiếu các vật khác tính tiền 100 quan thiệt tiền 92 quan, còn
mất cả thảy là 252 quan.
“Hỏi sự chủ Lê-văn-Canh, khai y như lời trong đơn cáo trình. Còn khi nó
đi theo mà bắt ăn cướp, nó nhìn được tài vật cùng tiền tang 16 quan; tiền
