133
Lời bạt
luật tự vận hành theo nguyên lý “nhân nào quả
ấy”, phủ nhận hoàn toàn mọi sự ban thưởng
hay trừng phạt của bất kỳ thế lực siêu nhiên
nào. Điều đáng chú ý ở đây là, sự khác biệt này
không hề tạo thành mâu thuẫn trong niềm tin
của đại đa số những người bình dân, bởi họ tin
rằng cho dù luật nhân quả tự nó vận hành hay
do Thượng đế điều hành thông qua các thần
linh thì kết quả vẫn là như nhau, vẫn dựa trên
những tiêu chí thiện ác của những hành vi mà
con người đã tạo tác.
Tính thích nghi hay phương tiện thiện xảo
của đạo Phật chính là ở điểm này. Thay vì cứng
nhắc theo những lời Phật dạy trong Kinh điển,
các bậc thầy tổ khi truyền giảng giáo lý đạo
Phật đã luôn biết tùy thuận theo những niềm
tin sẵn có của quần chúng bình dân. Thay vì tạo
ra mâu thuẫn bằng cách vạch rõ những khác
biệt và phản bác niềm tin - có thể gọi là mê tín
- vào Thượng đế, thần linh, các ngài đã khéo
léo dẫn dắt để chính Thượng đế hay các vị thần
linh sẵn có trong lòng người dân lại trở thành
những vị hộ pháp, rộng truyền lẽ nhân quả.
