Đặng Xuân Khu không ưa gì sự có mặt của mình, đã tác động lên các ông.
Tại sao ta không thể yêu ai khác? Ta còn trẻ, có đầu óc, những đàn ông vẫn
chạy theo ta kia mà... ”
Đó hẳn là những câu hỏi ám ảnh người đàn bà bị bỏ rơi. Rồi Bách
cũng lấy chồng, có những người con, sống chả phải chật vật nhưng vết
thương lòng còn đó. Nhiều năm sau, bà lão gầy gò và còn rất sắc sảo giải
thích “lý do lớn nhất”:
Tai hại hơn hết là một câu chuyện tâm tình giữa đôi vợ chồng trẻ vì vô
tình đã lọt vào tai các đồng chí. Nằm trên mui thuyền trong một đêm trăng
sáng tại cửa biển Thuận An, khi tôi và anh Liệu nằm nghỉ trong khoang
thuyền, giữa hôm ấy tôi nói với anh Liệu một câu thế này:
“Theo chỗ em biết anh là một nhà văn chân chính và quả thật là có
thiên tài, em xét đoán rất công bằng chứ không hề có ý gì thiên vị. Anh còn
khá hơn Nguyễn Tường Tam rất nhiều. Vậy sao anh không theo nghiệp văn
mà lại ưa thích chính trị nhỉ?”
Anh Liệu trả lời không ngần ngại: “Anh chỉ thích viết lối văn tranh
đấu mà thôi chớ còn viết văn tiểu thuyết thì không bao giờ anh muốn viết”.
Tôi nói: “Ai bảo anh viết tiểu thuyết! Anh có thể chỉ viết những bài
ích lợi và thiết thực cho dân chúng, cho quốc gia thì mai sau anh vẫn có thể
có một chỗ ngồi xứng đáng trên văn đàn, hà tất cứ phải tham gia chính
trị!”.
Anh Liệu hỏi lại: “Em không thích anh làm chính trị phải không?”.
Tôi trả lời một cách nghiêm túc: “Không phải thế, nhưng em tiên liệu
rằng môi trường chính trị không hợp với anh, bởi anh bản chất nhiều tình
cảm, người anh còn chịu ảnh hưởng Nho giáo rất nhiều, không thể hợp với
chủ nghĩa Mác - xít”
