những tội trạng của y rồi mọi người đem bằng cớ ra để chứng thực. Những
phần tử cốt cán đem ra tố đã bị bồi dưỡng theo một kiểu cách sai lệch đến
lố bịch. Đại để anh nào chạy ra cũng đầu tiên vỗ ngực bằng một câu hỏi:
“Mày có biết tao là ai không?” và “Mày đã dựa vào thế lực nào?”, “Đéo mẹ
tiên sư mày, không nhận tao đánh bỏ mẹ bây giờ”… bằng những cử chỉ
hùng hổ và quát tháo om sòm, lại không có lý lẽ gì cũng như không đem
được ra chứng cứ. Ngu ngốc đến nỗi khi nhắc đến những việc làm thời
Pháp thuộc của B, rồi hỏi “mày đã dựa vào thế lực nào?” là có ý chỉ vào thế
lực đế quốc, cái đó đã đành. Tới khi hỏi những việc làm của B bằng danh
nghĩa chính quyền của ta, cũng cứ gạn hỏi “mày đã dựa vào thế lực nào?”.
Và nếu quên hỏi câu này thì lại có người nhắc hỏi. Đã thế, không cho
“phạm nhân” được trả lời, vì trả lời tức là “ngoan cố”. Những tiếng quát
tháo: “mày còn chối tao đánh bỏ mẹ bây giờ” và những tiếng hò hét của
công chúng ở ngoài : “không cho nó nói”, “không cho nó phân trần” chỉ tỏ
ra những hèn kém, yếu ớt, không tin được vào lý lẽ của mình. Sau khi chủ
tịch đoàn đọc bản cáo trạng, mình phải lấy làm ngạc nhiên là cuộc tố đã
không nêu ra được tội trạng của B. Chẳng những thế, người ta bắt tội nhân
phải quỳ trên sàn gỗ tính ra từ 11 giờ đến 4 giờ rưỡi chiều. Mỗi khi tội nhân
run rẩy gục xuống thì những tiếng thét từ xung quanh lại vang lên: “Quỳ
cao lên!”. Anh du kích đứng sau lưng thỉnh thoảng lại dọi một báng súng
mỗi khi thấy phạm nhân quỳ thấp xuống, nghĩa là đặt đít vào hai gót chân.
Có lúc chủ tịch đoàn ra lệnh cho B được ngồi xuống một tý thì người tố và
quần chúng lại bắt quỳ cao lên. Ngoài hình phạt bắt quỳ thường xuyên,
người ta đã đánh đập tội nhân rất tàn nhẫn. Mỗi người ra tố, theo thói quen
và bắt chước lẫn nhau, đều nắm tóc tội nhân để giật hỏi. Sau mấy câu hỏi
không đi đến đâu, người tố thấy mình trơ trẽn nên phải kết thúc bằng một
cái tát để xuống đài. Có người đã thoi vào mang tai tội nhân. Có người đã
đá phốc lên bụng. Trong khi ấy, chủ tịch đoàn hay một vài người ở ngoài
chỉ khuyên bằng một câu nhè nhẹ “Không cần đánh nó!” hay “Đánh nó
thêm bẩn tay!”. Trước mắt mình đã có một ấn tượng rất xấu: một anh cứ
cách năm, mười phút lại lên nắm tóc tội nhân hay xen vào cuộc đấu tố của
người khác để hỏi một vài câu trống rỗng, rồi theo đó một cái tát. Mình