mà đã kể đến từng “tên” phú nông thuộc các loại, do du kích áp giải “mời”
đến hội trường. Chủ tịch truyền lệnh cho cử toạ hễ thấy địa chủ vào thì hô
đả đảo. Một việc làm không cần đến mệnh lệnh. Đến lượt địa chủ vào. Hai
tay bị trói quặt ra sau, nhưng vẫn phải bò từ ngoài vào, đeo bên mình những
gói quần áo. Ngoài tiếng hô đả đảo, những người ngồi gần lối y vào cũng
với tay ra đánh tát tơi bời. Không đợi để quỳ lên bục, một người đã túm lấy
tóc mà “tố”. Trận vũ bão bắt đầu.
Mình đã đọc hồ sơ của B, biết rõ tội ác của B. B trước làm lý trưởng
rồi phó tổng hồi Pháp thuộc. Sau Cách mạng tháng Tám, B làm chủ tịch uỷ
ban hành chính kháng chiến xã rồi UBHCKC huyện. B cũng là đảng viên
cộng sản đầu tiên ở đây. Một số người vào tố đầu tiên buộc tội B đã làm tay
sai cho Cung Đình Vận, tuần phủ Thái Nguyên ngày trước, để lùng bắt Việt
Minh và đ. c Chu Văn Tấn. Tuy vậy, ngoài một người ra, hầu hết những
người khác đều không đem được ra những bằng chứng cụ thể. Có người
không nói được rõ cả việc xẩy ra ở đâu, ngày tháng nào. Kết quả là B chỉ
nhận sau cuộc Nhật đảo chính Pháp, có nhiều trộm cướp xảy ra, mình làm
tổng lý phải đem lính dõng và tuần phiên đi canh gác, thế thôi. Đến lượt tố
các vấn đề kinh tế. Một điểm đáng chú ý là trong khi đến với địa chủ mà
không nổi bật lên cái gì là chiếm đoạt ruộng đất hay tô tức. Người ta chỉ len
vào những việc phụ khác như ăn hối lộ, quỵt tiền công, tham ô, đánh
người… Có một số người mà phần nhiều là phụ nữ tố tên B bằng một
giọng kể lể tự nhiên thì được công chúng nghe rõ ràng và thấm thía. Một
chị chỉ vào cái quần mới của mình mà nói: ngày nay tao có cái quần lành
mà mặc là do ở Hồ Chủ tịch, ở đảng, ở chính phủ, chớ cứ ở với nhà mày thì
suốt đời chỉ mình trần trôn trã thôi! Một bà đau sót vì chồng bị B đánh 3 cái
ba toong và khi B vào nhà bà sục bắt cán bộ thời bí mật, cán bộ chạy làm
vỡ một rổ bát để nhà bà không có cái bát mà ăn. Một chị ở giơ cái chân
khấp khểnh vì bị sâu quảng để truy nguyên vì B mà què chân. Một anh ở
khác tố cáo vì B không cấp thẻ thuế thân trong thời Pháp thuộc nên không
đi đâu được. Tuy vậy, có bà kể lể vì bị quỵt 3 nồi thóc, đi tới kết quả là con
ốm bị chết để kết luận bằng câu: Vậy mày có trả tao 3 nồi thóc không?
