Bồn chồn, anh đi đi lại lại bên ngoài căn nhà gỗ, nhăn nhăn nhó nhó
lắng nghe những tiếng kêu rên đau đớn của Matilđa. Rồi, nghe thấy những
tiếng khác, anh rón rén lại gần và thấy tiếng Kitzi giục" "Cứ níu lấy tay mẹ
nữa đi - mạnh vào, cưng!...Lấy một hơi nữa… sâu vào!... đúng thế…thế!
giữ nào! giữ chắc nhé!". Rồi tiếng Xerơ ra lệnh: "Ấn xuống, nghe cô
nào!...Bi giờ RẶN đi!... RẶN nào!"
Rồi, chẳng mấy chốc, "Đây rồi…phải…lạy Chúa…"
Khi nghe thấy những tiếng phát đen đét, rồi tiếng trẻ khóc oe oe, Joóc-
Gà lùi lại mấy bước, bàng hoàng vì những gì anh vừa nghe thấy. Chẳng bao
lâu, bà nội Kitzi ló ra, mặt rúm ró một nụ cười. "Ờ, tuồng dư trong ruột bọn
bay thuần là con giai hết".
Anh bắt đầu nhảy cẫng và tung tăng, hò la nhộn nhạo đến nỗi Malizi
bổ ra cửa sau đại sảnh. Anh chạy lại gặp bà, nhấc bổng bà lên khỏi mặt đất,
quay tít đi mấy vòng và hét: "Đứa này phải đặt tên cháu!"
Tối hôm sau, lần thứ ba, anh tụ tập mọi người xung quanh để nghe anh
kể cho thành viên mới nhất của gia đình về người cụ gốc Phi tên là Kunta
Kintê.
Trở về từ một cuộc họp thường lệ của điền chủ quận Caxuel vào cuối
tháng 8, mexừ Liơ đang lái xe - Joóc-Gà còn bận moi ruột và đánh vẩy xâu
cá măng, mỗi con to bằng bàn tay, mà ông chủ vừa mua đuợc - thì xe xịch
đỗ lại đột ngột. Cặp mắt Joóc giương to khi anh nhổm dậy vừa kịp trông
thấy mexừ Liơ đã nhảy xuống đất, hối hả cùng nhiều ông chủ khác chạy về
phía một người da trắng vừa tụt xuống khỏi mình một con ngựa hổn hển,
đầm đìa mồ hôi. Người này đang điên cuồng gào lên với đám đông mau
chóng phát triển. Từng đoạn lời của y vọng tới Joóc-Gà cùng những người
da đen khác đang há hốc mồm nghe. "Không biết bao nhiêu gia đình chết
cả nhà"… "đàn bà, trẻ thơ"… "đang ngủ trong giường bọn nhọ sát nhân ập
vào".. "rìu, gươm, gậy gộc".. "giáo sĩ nhọ tên là Nat Tơnơ"…
