LỜI GIỚI THIỆU
Ý tưởng viết truyện Con bạc xuất hiện từ mùa thu năm 1863. Ngày 18
tháng Chín năm 1863 từ Roma, Dostoievski viết cho N.N. Strakhov “Tình
tiết câu chuyện là thế này: có một người Nga ở nước ngoài. Ông hãy hình
dung rằng vấn đề ngoại kiều Nga được bàn nhiều trên báo chí. Tất cả sẽ
được phản ánh trong truyện của tôi. Nói chung là tôi sẽ mô tả thời điểm
hiện tại (với khả năng có thể) của đời sống của đất nước chúng ta. Tuy
nhiên, tôi lấy nguyên mẫu trực tiếp của một con người đã phát triển đa
dạng, nhưng nhiều mặt lại chưa hoàn chỉnh, không tin gì, nhưng lại không
dám không tin, chống lại quyền lực nhưng lại sợ quyền lực. Anh ta tự
huyễn hoặc mình rằng ở nước Nga anh ta chẳng có việc gì làm và vì thế
anh ta chỉ trích gay gắt những người từ trong nước Nga kêu gọi ngoại kiều
Nga về nước. ‹…› Vấn đề chính là ở chỗ tất cả những tinh túy cuộc sống
của anh ta: sức mạnh, niềm hăng say, lòng dũng cảm lại đổ vào trò chơi
rulet. Anh ta là con bạc, nhưng không phải con bạc tầm thường, cũng như
tên hiệp sĩ keo bẩn của Pushkin không phải là tên keo bẩn tầm thường.
(Nói chung đó không phải là việc so sánh tôi với Pushkin. Tôi nói chỉ để
làm rõ thôi). Anh là nhà thơ có đẳng cấp riêng biệt, nhưng vấn đề là ở chỗ
chính anh lại xấu hổ với thơ anh, bởi vì anh cảm thấy sâu sắc cái thấp hèn
của loại thơ ấy, mặc dù nhu cầu phiêu lưu đã làm tăng phẩm giá cho anh
trong con mắt của chính anh. Toàn bộ câu chuyện là chuyện anh chơi rulet
ở các sòng bạc đến năm thứ ba”.
Mùa hè năm 1865, bị xiết nợ dữ dội, Dostoievski buộc phải bán cho
“chủ nợ” và cũng là “con người khá tồi tệ” F.T. Stellovski quyền xuất bản
toàn tập sáng tác của mình. Thế nhưng trong hợp đồng có một khoản mục
đặc biệt, Dostoievski kể trong bức thư gửi A.V. Korvin Krukovskaia ngày
