mình. Nếu chưa biết cách phân tích tâm trạng bản thân thì sẽ
không thể hiểu được cảm xúc của người khác. Đọc cảm xúc của
người khác không hề khó. Bố mẹ hãy chăm chú nghe con nói và
đọc tâm trạng, cảm xúc của con. Khi con nói hoặc hành động gì
đó, bố mẹ hãy nói những câu chia sẻ như “Thì ra bây giờ con đang
có cảm xúc như vậy”, “Có vẻ con hay có tâm trạng kiểu này”.
Các bé thiếu khả năng đồng cảm, các bé ít khả năng khám phá
cảm xúc sẽ khó có thể phân tích cảm xúc một cách chi tiết. Khi
cảm thấy không hài lòng, tâm trạng khó chịu bé sẽ chỉ nói “Bực
mình quá”. Thế nhưng lý do dẫn tới cảm giác “bực mình” ấy lại rất
đa dạng, có thể liệt kê thành một dãy dài như ấm ức, buồn bã, đau
buồn, tiếc nuối, thất vọng, bất lực, mệt mỏi, bi thảm, nôn nao,
giận dữ, tẻ nhạt… Khi con nói bực mình bố mẹ hãy gợi ý rằng:
“Con bực mình vì mệt mỏi phải không? Hay vì buồn phiền?” để
giúp bé nhận thức chính xác những tâm trạng, tình cảm ấn chứa
bên trong.
Mẹ có thể thể hiện những cảm xúc thành bảng từ để bé tự chọn.
Chỉ khi thể hiện được chính xác cảm xúc của mình thành lời bé
mới có thể xử lý cảm xúc ấy hiệu quả hơn. Và từ đó bé có thể tiếp
cận cảm xúc của người khác một cách chi tiết hơn.
Biện pháp giáo dục cảm xúc ở trên không chỉ áp dụng khi bạn
muốn đọc cảm xúc của bé mà cả khi bé muốn đọc cảm xúc của bố
mẹ. Bố mẹ hãy bộc lộ rõ ràng hơn trạng thái cảm xúc của mình
trong cuộc sống thường ngày. Tôi phải nhấn mạnh lại rằng việc
quát mắng tuyệt đối không thể giúp bé tiến bộ hơn. Trẻ rất ghét
cảm giác bị phê bình. Bé chỉ thích mình tiến bộ hơn mà thôi. Điều
cần thiết đối với các bé mong muốn tiến bộ không phải chỉ trích
mà chính là giáo dục. Hơn nữa kể cả bé thiếu khả năng đồng cảm
thì việc bố mẹ khó chịu hay quát mắng bé cũng sẽ chẳng thể giải
quyết được vấn đề, bố mẹ phải kiên trì dạy dỗ dần dần. Giáo dục
chắc chắn sẽ giúp bé trở nên tốt hơn. Tuy nhiên, bố mẹ cần phải
giúp con hình thành và nâng cao khả năng nhẫn nại. Chỉ cần bố
mẹ dạy con từng chút từng chút về cách đứng ở vị trí của người
khác để suy nghĩ và bố mẹ hãy cứ kiên trì khích lệ, nhất định con
sẽ thay đổi.
235
