chúng ta tự đọc và phát ra âm thanh từ bên trong đồng thời từ đó
liên tưởng tới ý nghĩa của chữ. Khi mới học ngôn ngữ, mọi người
thường làm quen bằng tai nghe chứ không phải bằng mắt nhìn.
Thời gian trôi qua, nhờ quá trình học tập lặp đi lặp lại, số lượng từ
mà ta chỉ cần nhìn mặt chữ cũng hiểu được ý nghĩa bắt đầu tăng
dần lên (đây gọi là từ mà ta chỉ cần nhìn một lần cũng hiểu
nghĩa), đối với những từ không quen thuộc, ta sẽ biểu hiện từ
thành âm thanh trong đầu và dùng âm thanh đó để nhận biết
nghĩa của từ.
Khi mắc chứng khó đọc, quá trình đọc này sẽ diễn không suôn sẻ.
Người ta sẽ cứ thế học thuộc mặt chữ hoặc đôi lúc học thuộc cả từ.
Vì phải nhớ cả chữ nên sẽ cần tới “hệ thống từ đã học thuộc” ở
trong đầu và điều này khiến cho tốc độ đọc chậm lại. Từ đó việc
học sẽ tốn nhiều thời gian hơn.
Dù trẻ có gặp phải chứng khó đọc thì cũng không có nghĩa là bé
không thể đọc. Khi trẻ lớn hơn, đa số trẻ sẽ đều có thể đọc chính
xác. Tuy nhiên sẽ cần nhiều thời gian hơn, nếu vì muốn đọc
nhanh hơn mà trẻ đọc theo cách phỏng đoán đại khái nghĩa của
từ thì sẽ dẫn tới tình trạng đọc sai. Khi đọc sách, chúng ta hao tốn
rất ít năng lượng cho việc đọc chữ nhưng lại tốn phần lớn năng
lượng vào việc xác định nội dung đã đọc và dự đoán nội dung tiếp
theo sẽ xuất hiện.
Những trẻ mắc phải chứng khó đọc sẽ tốn nhiều năng lượng cho
việc đọc. Do đó, dù có đọc sách bé cũng gặp khó khăn để hiểu nội
dung và chẳng còn thấy thú vị. Nhiều trường hợp nếu có ai đó đọc
cho bé thì bé sẽ hiểu khi nhưng tự mình đọc thì bé lại không hiểu
nội dung. Vì vậy trẻ sẽ càng lảng tránh việc đọc sách, lượng sách
đọc ít, lượng từ trẻ biết ít và khả năng đọc hiểu kém sẽ dẫn tới trở
ngại nghiêm trọng cho quá trình học tập.
Việc bé không nhớ ra ngay nội dung vừa mới đọc có thể là một
biểu hiện của chứng khó đọc nhưng cũng có thể là do nguyên
nhân khác. Có thể là do khả năng ghi nhớ, do chưa hiểu nội dung.
Mẹ phải tìm hiểu cụ thể hơn nguyên nhân đó là gì. Phải “bắt
bệnh” chính xác mới có thể giúp con hiệu quả. Trước mắt, điều
cần thiết là chuẩn đoán của chuyên gia. Nếu thật sự đó là chứng
284
