Theo quan sát của tôi, trẻ học cấp 1 phải học quá nhiều so với
trước đây. Và phần lớn thời gian học lại phục vụ cho việc làm bài
tập và học trước. Đầu tiên là bé phải làm bài tập quá nhiều. Điều
này nhằm mục đích giúp trẻ không làm sai trong bài kiểm tra.
Thế nhưng điều đáng ngạc nhiên là phần lớn các câu bé làm sai lại
là nội dung học sẽ được lặp đi lặp lại trong chương trình học ở cấp
2, cấp 3. Những vấn đề mà trẻ có thể học dễ dàng tại cấp cao hơn
lại được đưa vào chương trình cấp 1 và ép buộc trẻ phải học để
không làm sai. Một sự lãng phí thời gian. Dù trẻ có làm sai thì
cũng chỉ là một lỗi nhỏ mà thôi.
Trong thời gian trẻ học cấp 1, việc giảm thiểu lỗi sai không phải là
điều quan trọng. Việc đó chỉ gây lãng phí thời gian mà thôi. Trong
thời kỳ này, thay vì cố gắng giảm lỗi sai, ta chỉ cần dạy để trẻ có
thể hiểu các khái niệm quan trọng và áp dụng vào quá trình tìm
hiểu các hiện tượng của đời sống một cách thoải mái và phù hợp
với trình độ. Lỗi sai sẽ giúp trẻ tự nhìn lại hành động của mình và
trẻ sẽ có thể tự khắc phục dễ dàng khi bước vào tuổi 15.
Học trước cũng là một kiểu lãng phí thời gian điển hình. Nếu học
đúng với độ tuổi, trẻ sẽ cảm thấy dễ nhưng nếu học trước thì lại
khó vô cùng. Khả năng tư duy của trẻ phát triển một cách kinh
ngạc theo từng năm. Vì vậy các lớp học thêm dạy trước bài nhưng
chỉ dạy phần dễ vì họ nói rằng phần khó sẽ được học khi bé đến
phần kiến thức đó trên lớp. Thế nhưng khi bé học ở lớp đến phần
khó thì ở lớp học thêm lại học trước bài mới khác và chẳng còn
thời gian để học phần khó kia nữa. Trẻ sẽ không được học đầy đủ
và lại bỏ qua nên có nhiều bé chỉ biết phần đơn giản mà không
làm được phần khó. Những phần đơn giản đáng lẽ chỉ cần học
một cách ngắn gọn thì lại bị kéo dài ra nên trẻ không thể học tốt.
Với trường hợp học sinh cấp 3 thì sao? Khó có thể cho tất cả học
sinh cấp 3 hiện nay đều học nhiều hơn so với thời trước. Có quá
nhiều em đã sớm có tâm lý thất bại đối với việc học. Những đứa
trẻ này ngồi vào chỗ nhưng không học mà chỉ giết thời gian. Các
em không biết phải học như thế nào và cứ để thời gian trôi đi. Các
bạn trong nhóm học lực trung bình cũng dành phần lớn thời gian
học cho việc giải đi giải lại các bài tập tương tự nhau. Đó cũng là
việc lặp lại quy trình: nghe ở lớp học thêm nhưng quên rồi tiếp
318
