bằng cẩm thạch trắng, quanh cái bàn hình bán nguyệt, có mười bốn
viên chỉ huy khu vực của đạo quân sông Đôn, mấy viên tướng nổi tiếng
và các đại biểu của "trung tâm đấu tranh với chủ nghĩa vô chính phủ và
chủ nghĩa bolsêvik ở Moxkva". Thủ lĩnh Kalêđin, một người cao lớn,
vẻ mặt cau có, để bộ ria trễ dài hai bên mép, nói một giọng điềm tĩnh và
ảm đạm:
-Thưa các ngài, tôi có bổn phận thông báo với các ngài rằng chúng ta
đã lâm vào một tình thế vô hy vọng. Lực lượng của bọn bolsêvik mỗi
ngày một tăng. Kornilôv đang cho rút tất cả các đơn vị của ông ra khỏi
mặt trận của ta. Ông đã quyết định dứt khoát như vậy, không có gì lay
chuyển được nữa. Đáp lại lời kêu gọi bảo vệ vùng sông Đôn, vỏn vẹn
chỉ có được một trăm bốn mươi bảy tay súng. Dân cư vùng sông Đôn
và sông Kuban không những không ủng hộ ta, mà còn có thái độ thù
địch với ta nữa. Tại sao như vậy? Biết lấy gì đặt tên cho cái tình trạng ô
nhục gớm guốc này? Tâm lý bảo mạng hèn nhát đã làm hại chúng ta.
Không còn thấy có ý thức bổn phận, danh dự gì nữa. Thưa các ngài, tôi
yêu cầu các ngài trút bỏ toàn quyền và trao nó lại cho người khác. -
Hắn ngồi xuống rồi nói thêm, không nhìn vào ai cả: - Thưa các ngài,
xin các ngài nói ngắn cho, ta không có thì giờ dông dài... Thủ lĩnh phó
Mitrôfan Bôgaievxki, biệt hiệu là "con họa mi sông Đôn" quát vào mặt
Kalêđin, giọng hằn học:
- Nói một cách khác, ngài đề nghị trao chính quyền cho bọn bolsêvik
chứ gì?...
Thủ lĩnh Kalêđin đáp rằng chính phủ quản quân xét thấy thế nào là
phải thì cứ thế mà hành động, đoạn lập tức rời khỏi cuộc họp, bước
nặng nề đi ra cửa bên, trở về tư thất. Hắn ngoảnh ra cửa sổ nhìn rặng
cây trụi lá nghiêng ngả ngoài khu vườn của cung điện, nhìn những đám
tuyết bay cuồn cuộn một cách tuyệt vọng, rồi cất tiếng gọi vợ. Không
thấy trả lời, hắn đi luôn vào căn phòng ngủ với ngọn lửa đang cháy
rừng rực trong lò sưởi. Hắn cởi áo ngoài và tháo chiếc thánh giá đeo
trên cổ, rồi một lần cuối cùng nữa, như thể chưa tin hẳn, hắn nhìn kỹ
