đắc thắng đang giẫm trên vỉa hè... Và tôi cũng không có quyền dùng
bạo lực để kết liễu cuộc đời: tôi còn có mẹ và em... Ngay trong giấc
chiêm bao tôi cũng không biết trốn đi đâu, nấp vào đâu cho thoát..." Ta
sẽ đem theo những ngọn đuốc cháy rực!..." Nhưng chẳng biết đem đi
đâu cho ổn, trên quả đất này làm gì còn những hang động hẻo lánh
nữa!...
Ông ta nói liến thoắng, mắt đảo lia lịa. Đasa nghe ông ta nói, trong
lòng chẳng thấy ngạc nhiên mà cũng chẳng hề thương xót, cứ như thể
con người khích động từ trong bếp chui ra này cũng chỉ là một sự kết
thúc tất yếu của những ngày khủng khiếp này, của tiếng đại bác, của
ánh lửa cháy nhà, của tiếng thương binh rên rỉ.
- Vì lẽ gì cô đến với họ? - ông ta bỗng hỏi với một giọng cáu kỉnh
bất ngờ. - Vì nông nổi chăng? Hay vì sợ? Hay vì đói? Cô nên biết rằng
đã hai ngày nay tôi theo dõi cô, tôi nhớ lại hồi ở Pêterburg trong những
buổi "Dạ đàm triết học" tôi đã im lặng ngắm cô, không dám lại gần mà
làm quen... Cô gần như là cô thiếu nữ không quen biết của Blôk...
(Đasa nghĩ ngay: "Tại sao lại gần như?"). Một nàng công chúa đang
thêu những tấm màn kim tuyến mà lại mặc áo choàng bẩn, hai tay đỏ
ửng khiếp quá, khủng khiếp quá!... Bộ mặt của cách mạng là thế đấy...
Đasa bỗng nổi giận: môi mím chặt, không thèm nói lấy một lời để
đáp lại con người bủng beo mắc chứng suy nhược thần kinh ấy, nàng đi
vào nhà. Tương phản với làn không khí mát mẻ ngoài sân, cái mùi nặng
nề của chất iốt và của những thân thể bị thương phả vào mặt nàng.
Trong mỗi phòng đều có thương binh nằm trên những chiếc giường
con bằng ván kê sát vào nhau. Trong phòng mổ (căn phòng mà trước
đây ông giáo trường nữ học đã ngồi viết luận án) nàng tìm thấy bác sĩ.
Ông đang dùng khăn bông lau đôi cánh tay lông lá, ống tay áo xắn lên
quá khuỷu. Trông thấy Đasa, ông nháy cặp mắt nâu nhạt:
- Thế nào, đã có đủ thì giờ cho cái mũi xinh xinh kia hít thở ít không
khí trong lành rồi chứ? Tôi vừa mổ một ca khá lý thú đây này: tôi cắt
của một chàng trai năm tấc ruột non, và một tháng nữa, anh ta sẽ uống
