7
Mã gặp Thắm lần đầu và để ý đến cô ngay. Không phải vì
Thắm xinh mà vì cô quá giống một người đàn bà mà ông đã từng có
chuyện. Cô giống con người đó cả về vóc dáng. Nhưng hình như cô
trẻ trung hơn, và hình như cô hiền lành, thánh thiện hơn người đàn
bà kia rất nhiều. Sự khác biệt này thật dễ lý giải. Một cô gái được
học hành dưới mái trường xã hội chủ nghĩa, được tu dưỡng rèn luyện
sống phải có lý tưởng đương nhiên phải khác với tâm thế của một cô
gái nông dân lấy chồng giàu và thế là thành bà chủ. Một bà chủ
thấm đượm tư tưởng phong kiến, có tí chút lõm bõm học hành. Sự
nửa vời ấy tạo nên những bi kịch, mâu thuẫn trong chính con người
bà ấy.
Mã là chàng trai mới lớn, kẻ làm thuê cho bà. Bà chủ chưa đến
tuổi ba mươi, là gái một con trong giai đoạn vắng chồng...
Mười mấy năm trôi qua, giờ thời thế đã đổi thay, đồng bãi này,
mảnh đất này không còn là của bà ấy. Mảnh đất này, đồng bãi
này là của hợp tác xã của nhân dân do nhân dân làm chủ. Và Mã, qua
rồi thời trai trẻ với ngày tháng đi làm thuê làm mướn. Mã giờ đây đã
từng trải qua sinh tử chiến trận lập nhiều chiến công, từng suýt
được phong Anh hùng. Mã là cựu chiến binh, là vị lãnh đạo, quản lý
hợp tác xã, đại diện nhân dân, Mã là ông chủ.
Trong cuộc tổng động viên sức người đào mương đắp bối ngăn
lũ sông Hồng, Mã ra lệnh, nếu ai không đi đủ ngày công quy định
sẽ bị phạt, bị bắt giam. Vì lẽ đó, mẹ ốm, Thắm chưa đến tuổi lao
động nhưng hôm nay đi làm để được chấm công thay mẹ, mẹ con cô
là nông dân hợp tác xã này do Mã lãnh đạo.