Phượng ca
Côn Luân
Dịch giả: Alex
Chương 8
Cô vân xuất tụ [1]
Gió nồm hây hẩy, trời đã vào vụ cuối xuân. Ven sông, hoa đào tàn dần, phủ
xuống dòng Hán giang 2 mênh mang, thong thả trôi về nam.
Xuân tàn con nước những đau lòng
Chống gậy tiêu dao đứng bãi sông
Bông liễu điên cuồng bay trước gió
Hoa đào khinh bạc chảy xuôi dòng.
Đỗ Phủ sáng tác bài Tuyệt cú mạn hứng3 này khi đang sống khốn quẫn ở
đất Thục, bài thơ nhắc chuyện hưng vong nhân thế, ngụ ý được mất khó
lường. Người ngâm thơ là một nhà nho già, lúc ấy đương đứng bên sông,
đôi mấn tóc pha sương, khuôn mặt răn reo. Sau lưng ông, một cánh đào
rụng xuống như bông tuyết, theo sóng dập dềnh trôi đi.
Một người áo đen đã đứng ở đấy từ rất lâu rồi, nghe mấy câu thơ bèn liếc
mắt nhìn những đóa hoa tươi tắn phủ đầy cây, bỗng nóng nảy thốt:
- Cái hoa rừng chết tiệt! Bông nào bông nấy toe toét, cười trông phát ghét!
Rồi y phất tay áo. Trên tán cây bên cạnh, hoa đào rụng xuống như mưa,
một con chim giật mình lao vụt lên trời, bay vòng vòng kêu chiêm chiếp.
Nhà nho nghe động tĩnh ngoái lại, thấy gần đó có một vật đen nhẻm ngồi
chồm hỗm, đôi mắt xanh lè to tướng. Ông ta hoảng hồn, tưởng mình hoa
mắt bèn dụi dụi rồi nhìn lại thật kỹ thì không thấy vật ấy đâu nữa. Đương
ngơ ngác, bỗng ông ta rú lên, chúi người quay mình đi, không may đang
đứng ven sông nên hụt chân ngã xuống, nước ngập đến thắt lưng.
Từ rừng hoa đào đi về phía tây chừng hai trăm bước là đường cái quan, bên
đường có một quán trọ, tuy rất đơn sơ song cũng rộng rãi. Một gã chạy việc
đương đứng ngáp ngoài quán, nhìn về hướng tiếng rú đằng sông, cười nhạt:
