những phát minh đặc biệt như máy hơi nước – khi các nhà kinh doanh cá
nhân bỗng cảm thấy tự tin mở rộng một cách bất thường.
Chúng ta có thể áp dụng quan điểm của Keynes rộng hơn. Những cá
nhân sáng tạo đã làm thay đổi thế giới theo đúng nghĩa đen. Christoforo
Colombo khám phá ra châu Mỹ, trực tiếp và gián tiếp tạo nên một khối tài
sản khổng lồ trao cho các nhà cầm quyền châu Âu trên thế giới trong gần
bốn thế kỷ. Các nhà khoa học vĩ đại, từ Isaac Newton đến Charles Darwin
hay Albert Einstein, mở rộng và thay đổi chân trời tri thức của chúng ta,
nâng cao cái nhìn của chúng ta về vũ trụ này và những tiềm năng của nó.
Những nhà kinh doanh cá nhân – như Andrew Carnergie, Henry Ford, Bill
Gates, Konosuke Matsushita, Akio Morita, hay Sam Walton – đã biến hóa
cả một nền công nghiệp. Con đường này khá gian nan và gai góc, khi chúng
ta loạng choạng tiến lên với sự can đảm phi thường của những cá nhân sáng
tạo.
Cá nhân và những nhóm nhỏ của họ chính là nguồn lực của sự phát
triển. Song đằng sau sự nở rộ của những cá nhân thiên tài chính là hai điều
kiện tối cần. Một là cái mà Keynes gọi là “tinh thần động vật”, cảm giác
rằng vũ trụ này là một sân chơi tuyệt vời mà chúng ta chỉ vừa mới bắt đầu
khám phá. Hai là sự áp dụng rộng rãi một tri thức khoa học: nguyên lý
80/20.
Những con người sáng tạo và nguyên lý 80/20
Hãy nghĩ đến hàng tỷ người trên thế giới, ngày nay và xuyên suốt lịch
sử. Rồi hãy nghĩ đến một số ít ỏi những người có ảnh hưởng quan trọng đến
thế giới, những nhà tư tưởng lớn, những lãnh đạo tôn giáo, những người
khám phá, những người lính, những nhà khoa học, các nhà chính trị, các
nghệ sĩ… Cho dù chúng ta lập nên một danh sách như thế nào đi nữa, số
người thật sự có ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta
chỉ là một con số rất nhỏ so với hàng tỷ người khác.
Có lẽ chưa tới 1% số người có ảnh hưởng đến hơn 99% những người
khác trên thế giới. Những cá nhân sáng tạo này đã thay đổi tất cả những gì
xảy ra trước đó và những gì hẳn sẽ xảy ra nếu không có họ. Họ đã làm
