nhau, thuộc về hai người khác nhau, đó là lợi nhuận của tiền vốn và tiền
công lao động.
Những trường hợp như trên tuy nhiên cũng không nhiều. Trên toàn lục
địa Châu Âu, cứ 20 thợ làm thuê cho chủ mới có 1 người sản xuất độc lập.
Tiền công lao động đều được mọi người hiểu là để trả cho người lao động
làm thuê cho chủ, còn người có vốn thuê mướn lao động là một người
khác.
Tiền công lao động thông thường như thế nào là tùy theo bản hợp
đồng thuê mướn nhân công ký kết giữa hai bên: chủ và thợ mà lợi ích của
hai bên không bao giờ giống nhau. Người thợ, muốn có càng nhiều tiền
công càng hay, nhưng người chủ lại muốn trả công càng ít càng tốt. Thợ kết
hợp với nhau để đòi tăng lương, thì chủ cũng kết hợp với nhau để hạ tiền
công lao động.
Cũng không khó khăn gì để có thể đoán trước bên nào, thợ hay chủ, có
lợi thế hơn trong các cuộc tranh chấp về tiền lương và buộc đối phương
phải theo những điều kiện của mình đưa ra. Các chủ, vì ít hơn về số lượng,
cho nên họ phối hợp với nhau dễ dàng hơn nhiều: đây là chưa kể đến luật
pháp còn cho phép hoặc ít nhất là không ngăn cấm họ liên kết với nhau,
trong khi đó lại ngăn cấm thợ kết hợp với nhau đòi quyền lợi. Không có
đạo luật nào chống lại việc phối hợp hành động để hạ giá công lao động,
nhưng có nhiều đạo luật không cho phép thợ liên kết đòi tăng tiền công lao
động. Trong các cuộc tranh chấp giữa chủ và thợ, giới chủ có thể chịu đựng
được lâu hơn. Chủ đất, chủ trại, chủ nhà máy hay công xưởng, người lái
buôn. Dù chẳng thuê mướn một người thợ nào cũng có thể sống một vài
năm bằng số tiền vốn sẵn có. Nhiều công nhân chẳng có đủ tiền để sinh
sống trong một tuần, ít người có khả năng sống qua một tháng và rất ít
người có đủ tiền sống cả năm, nếu không có việc làm. Về lâu dài mà nói,
thợ cũng rất cần cho chủ cũng như chủ cũng phải cần đến thợ, nhưng sự
cần thợ này không cần thiết như vậy.
Chúng ta thường ít nghe nói đến giới chủ liên kết với nhau nhưng luôn
nghe thấy những cuộc liên kết đấu tranh cần thợ. Nhưng nếu có một ai tin
vào lời nhận định trên rằng giới chủ rất ít liên kết với nhau thì người đó thật
