CỦA CẢI CỦA CÁC DÂN TỘC - Trang 162

thấy ở các thủ đô: giá lao động đắt, giá vật liệu xây dựng đắt, vì phải mua
từ những nơi xa đến, và trước hết là do tiền thuê đất rất đắt, mọi chủ đất
đều giữ độc quyền về đất đai nằm dưới quyền sở hữu của họ và đòi tiền
thuê cho mỗi mẫu Anh đất xấu nhất ở thành phố đắt bằng 100 mẫu Anh ở
nông thôn. Giá thuê nhà đất một phần còn do những tập tục và cách sinh
hoạt khá lạ lùng của dân chúng: mỗi chủ gia đình đều muốn thuê một cái
nhà riêng biệt cho gia đình mình từ nóc nhà đến tầng dưới cùng. Một cái
nhà riêng đối với người Anh là bao gồm từ mái nhà xuống đến nền nhà. Ở
Pháp, Scotland và nhiều nới khác ở Châu Âu, nhà riêng chỉ có nghĩa là một
căn hộ không rộng quá một tầng nhà. Một người lái buôn ở London bắt
buộc phải thuê cả một cái nhà ở một khu vực của thành phố nơi ông ta có
nhiều khách hàng. Tầng trệt được dùng làm cửa hàng. Ông và gia đình ngủ
ở gác xép sát mái và ông ta cố gắng giảm chi cho tiền thuê nhà bằng cách
cho thuê lại hai tầng giữa ngôi nhà. Ông nuôi sống gia đình bằng chính
nghề của mình, chứ không phải bằng tiền cho thuê các tầng nhà. Trong khi
đó ở Paris và Edinburgh, những người cho thuê căn hộ thường không cách
nào khác để sinh sống, và do đó giá tiền thuê phòng có sẵn đồ đạc bao gồm
không những tiền thuê nhà, mà cả phần tiền để nuôi sống gia đình chủ nhà.