sẽ bị giảm xuống tới mức là cho những mỏ ở Potosi không đáng khai thác
nữa. Trước khi tìm ra Tây Ấn thuộc Tây Ban Nha (các đảo nằm giữa đông
nam Bắc Mỹ và đông bắc Nam Mỹ, vây quanh vùng biển Caribbean)
những mỏ giàu quặng nhất ở Châu Âu có thể đã mang lại cho chủ đất có
mỏ số tiền thuê lớn chẳng khác gì những mỏ giàu quặng nhất ở Peru hiện
nay. Mặc dù số lượng bạc khai thác được ít hơn nhiều, nó đã có thể đổi lấy
được một số lượng ngang giá các hàng hóa khác, và phần tiền thuê dành
cho chủ sở hữu mỏ đã có thể giúp cho ông ta mua hay có trong tay một
lượng lao động hay hàng hóa tương đương với số tiền thuê đó. Giá trị sản
lượng và tiền thuê đất mỏ, số tiền thu nhập thực sự, mà chúng mang lại cho
công quỹ và cho chủ sở hữu mỏ, có thể đã như nhau.
Những mỏ phong phú nhất về kim loại quý hay về đá quý đã mang lại
thêm một ít của cải cho thế giới. Sản phẩm, mà giá trị của nó chủ yếu là do
nó khan hiếm, nhất định sẽ giảm giá khi nó có nhiều. Một bộ đồ dĩa và các
thứ trang trí có tính phù phiếm khác về quần áo, đồ dùng nội thất có thể
được mua bằng một lượng lao động ít hơn, hay một lượng hàng hóa ít hơn,
và trong việc này có phần đóng góp của tình trạng thừa thãi đó. Đối với các
bất động sản nằm trên mặt đất thì sự thể lại khác. Giá trị của các sản phẩm
do ruộng đất mang lại, kể cả tiền thuê nữa, tỷ lệ với khả năng sinh sản tuyệt
đối, chứ không phải tương đối của đất đai. Đất đai sản sinh ra một số lượng
nào đó về lương thực, vật liệu làm ra quần áo và nhà ở, thì chỉ có thể luôn
luôn nuôi sống, cung cấp đồ ăn mặc và nhà ở cho một số người nhất định.
Dù cho chủ đất được tiền thuê là bao nhiêu đi chăng nứa, số tiền đó cũng sẽ
tạo ra những hàng hóa mà lượng lao động đó có thể cung cấp cho ông ta.
Giá trị của những khu đất đai cằn cỗi không bị giảm màu mỡ. Trái lại, giá
trị đó thường được tăng thêm do sự màu mỡ của đất đai xung quanh đó.
Một số lớn người sinh sống trên những mảnh đất màu mỡ trở thành một thị
trường cho các loại sản phẩm của đất bạc màu mà họ chẳng bao giờ thấy
trong số những người được nuôi sống bằng sản phẩm của họ.
Bất kể cái gì làm tăng độ phì nhiêu của đất đai sản xuất lương thực,
đều nâng cao giá trị đất đại đã được chăm bón tốt và đồng thời làm tăng
thêm giá trị các loại đất đai khác bằng cách tạo ra nhu cầu mới cho các sản
