nhiều. Giá bạc thực ra gần như giống nhau ở cả hai nơi, nhưng ngũ cốc thì
rất khác nhau về giá cả. Hãy giảm bớt sự giàu có thực sự hoặc của Hà Lan
hay của vùng lãnh thổ Genoa, trong khi số dân cư ở hai nơi này vẫn giữ
nguyên như cũ, hãy giảm bớt khả năng tự cung cấp của họ từ các nước
phương xa; lúc đó giá ngũ cốc, đáng lẽ ra hạ xuống cùng với việc giảm số
lượng bạc trong tình trạng sa sút này, thì lại tăng lên tới mức gây nên nạn
đói. Khi chúng ta cần những thứ thiết yếu cho đời sống thì chúng ta phải từ
bỏ những vật không cần thiết mà giá của chúng thường tăng lên vào thời kỳ
giàu có, phồn vinh và giảm sút vào thời kỳ nghèo đói và túng quẫn. Nhưng
đối với những thứ cần dùng cho đời sống thì lại khác. Giá thực sự của
chúng lên cao trong thời nghèo đói, gieo neo túng quẫn và hạ xuống vào
thời kỳ giàu có phồn vinh là thời kỳ thừa thãi nhất. Ngũ cốc là một thứ cần
thiết cho đời sống, bạc chỉ là đồ xa xỉ.
Bất kể số lượng kim loại quý đã tăng lên như thế nào trong khoảng
thời gian từ giữa thế kỷ thứ 14 đến giữa thế kỷ 16 tăng lên nhờ sự gia tăng
của cải và cải thiện đời sống, các kim loại quý này không có nhiều hướng
giảm giá trị của chúng ở nước Anh cũng như các nơi khác ở Châu Âu. Nếu
những người đã có công thu nhập các số liệu về giá các đồ vật ở thời cổ
xưa, trong khoảng thời gian này không có lý do gì để phỏng đoán việc giảm
giá trị của bạc từ những nhận xét mà họ đã có đối với giá ngũ cốc hoặc các
thứ hàng hóa khác, thì họ lại càng có ít lý do hơn để phỏng đoán việc giảm
giá bạc từ bất kỳ một sự gia tăng giàu có và cải thiện sinh hoạt nào.
