CỦA CẢI CỦA CÁC DÂN TỘC - Trang 252

được một số lượng đá quý nhiều hơn và cũng vì thế mua được một số
lượng thực nhiều hơn so với ở Châu Âu. Giá trả bằng tiền của kim cương,
loại có giá trị nhất trong những đồ xa xỉ, cũng sẽ hạ hơn một mức độ nào
đó. Và giá lương thực, thứ đồ cần thiết cho đời sống, lại rẻ hơn rất nhiều,
tùy theo từng nước. Nhưng giá thực của lao động, số lượng thực sự của các
vật dụng cần thiết cho đời sống của người lao động ở cả Trung Hoa lẫn
Indostan, hai thị trường lớn nhất của Đông Ấn, thì thấp hơn so với phần lớn
các nước ở Châu Âu. Tiền công của người lao động ở Đông Ấn chỉ mua
được một số lượng lương thực ít hơn tiền công lao động ở Đông Ấn thấp
hơn so với Châu Âu vì hai lẽ: tiền công rẻ mạt chỉ mua được một số lượng
nhỏ lương thực và giá lương thực đó lại thấp. Nhưng ở các nước có nền mỹ
nghệ và công nghiệp tương đương (với Châu Âu) thì giá phần lớn các hàng
chế tạo được trả cân xứng với công lao động. Về mỹ nghệ và công nghiệp
chế tạo, Trung Hoa và Indostan, mặc dù còn thấp kém nhưng không kém
quá nhiều so với bất kỳ nơi nào ở Châu Âu. Trên phần lớn lãnh thổ châu
Âu, cước phí chuyên chở bằng đường bộ làm cho giá thực tế và giá danh
nghĩa của hàng công nghiệp tăng lên khá nhiều. Việc sản xuất, chế tạo đòi
hỏi rất nhiều phí tổn về tiền công lao động cũng như chi phí mang hàng ra
thị trường bán. Ở Trung Hoa và Indostan, do có khá nhiều đường thủy dùng
cho công việc vận chuyển hàng hóa trong nội địa, cho nên cước phí về mặt
này không đáng kể và do đó lại làm cho giá thực tế và giá danh nghĩa của
phần lớn các hàng chế tạo thấp hơn nữa. Vì các lẽ đó, các kim loại quý là
một thứ hàng hóa hết sức có lợi để chuyên chở từ Châu Âu sang Đông Ấn.
Không có thứ hàng hóa nào được giá hơn kim loại quý bán ở Đông Ấn, so
với số lượng lao động và hàng hóa mà một lượng kim loại quý nào để thuê
mướn hay mua được ở Châu Âu, nếu mang sang bán ở Đông Ấn, lượng
kim loại đó sẽ thuê mướn được một số lượng lao động và mua được một
lượng hàng hóa lớn hơn nhiều. Có lợi hơn nếu mang bạc hơn là mang vàng
sang đó bán vì ở Trung Hoa và nhiều thị trường khác ở Đông Ấn, tỷ lệ giữa
giá bạc và giá vàng chỉ là 1 so với 10 hoặc nhiều nhất là 12, trong khi ở
Châu Âu, tỷ lệ đó là 1 so với 14 hay 15. Ở Trung Hoa và ở phần lớn các thị
trường khác ở Đông Ấn, 10 hay nhiều nhất là 12 ounce hoặc mua được 1