các chứng từ lập đi lập lại, cách này đã được một số nhà buôn sử dụng khi
họ đứng trên bờ vực thẳm của sự phá sản. Người ta đã từ lâu dùng đến thủ
đoạn này ở Anh để rút tiền từ nhà ngân hàng. Trong thời kỳ cuộc chiến
tranh vừa rồi, khi công việc buôn bán mang lại lợi nhuận lớn, nhiều nhà
buôn đã bị cám dỗ bởi những số tiền lời khổng lồ nên đã sử dụng thủ đoạn
này ở quy mô lớn. Từ Anh thủ đoạn này được nhập vào Scotland. Xét theo
tỷ lệ với mức buôn bán chưa được phát triển và tiền vốn còn rất hạn chế ở
xứ này thì người ta sử dụng cách làm này rộng rãi hơn nhiều so với nước
Anh.
Thủ đoạn rút tiền nhiều lần nay rất quen thuộc với các nhà kinh doanh,
cho nên có thể là không cần thiết phải giải thích tường tận ở đây. Nhưng vì
quyển sách này có thể được nhiều người đọc mà không phải là những nhà
kinh doanh, và hơn nữa, hậu quả tai hại của thủ đoạn này đối với ngành
ngân hàng cũng không được ngay cả các nhà kinh doanh biết đến, cho nên
tôi cố gắng giải thích thủ đoạn đó càng rõ ràng bao nhiêu càng tốt bấy
nhiêu, theo khả năng hiểu biết của tôi.
Trong vòng hai thế kỷ vừa qua, những luật lệ ở các nước Châu Âu đã
quy định những đặc quyền, đặc lợi cho các hối phiếu, cho nên tiền phải
được ứng trước cho các hối phiếu đó dễ hơn so với loại trái khoán khác,
đặc biệt khi các hối phiếu đã được ghi rõ được thanh toán trong một thời
gian ngắn độ, hai ba tháng sau ngày ký phát. Nếu khi hối phiếu đến hạn
phải trả, mà người nhận thanh toán không trả được khi hối phiếu được xuất
trình, thì người này kể từ lúc đó được coi như phá sản. Hối phiếu được lập
chứng thư kháng nghị về việc không được chi trả đúng hạn, và trả về cho
người ký phát hối phiếu. Người này, nếu không chi trả được ngay, cũng trở
thành một người phá sản. Nếu trước khi hối phiếu đến tay người xuất trình
nó cho người nhận thanh toán để yêu cầu chi trả, nó đã qua tay một vài
người khác, và những người này đã liên tiếp ứng trước cho nhau nội dung
chứa đựng trong hối phiếu bằng tiền hoặc bằng hàng, và nói rõ ràng mỗi
người trong bọn họ đã lần lượt nhận những nội dung đó và đã chứng thực
đằng sau hối phiếu bằng ký hậu, tức là viết rõ họ tên và ký ở mặt sau hối
phiếu, thì mỗi người ký hậu như vậy đến lượt họ có trách nhiệm pháp lý đối
