ninh của toàn thể xã hội và cần phải được hạn chế bởi pháp luật của tất cả
các chính phủ, dù là chính phủ tự do hay là chính phủ chuyên chế nhất.
Mọi thứ tiền giấy của ngân hàng do những người có uy tín đặc biệt
phát hành, được trả ngay khi có yêu cầu, mà không có một điều kiện nào
kèm theo, thì có giá trị như tiền vàng và tiền bạc, vì tiền giấy đó được đổi
thành tiền vàng và tiền bạc bất cứ lúc nào. Giấy bạc đó nếu dùng để mua
hoặc bán bất kỳ thứ đồ vật, hàng hóa gì, đều được tính với một giá trị tương
đương với vàng và bạc.
Khi tăng số lượng tiền giấy và vì thế giảm giá trị của toàn bộ số tiền
đang lưu hành, thì tất nhiên giá tiền của các mặt hàng nhất định tăng lên.
Nhưng vì số lượng vàng và bạc lấy đi từ số tiền tệ lưu hành, luôn luôn bằng
với số lượng tiền giấy cộng thêm vào số lượng tiền đang lưu hành, cho nên
tiền giấy không nhất thiết làm tăng số lượng của toàn bộ số tiền đang lưu
hành. Từ đầu thế kỷ trước đến nay, các loại lương thực, thực phẩm ở
Scotland không bao giờ rẻ hơn so với năm 1759, mặc dù do lưu hành các
loại giấy bạc 10 và 5 shilling, lúc đó ở trong nước tiền giấy nhiều hơn so
với hiện nay. Tỷ lệ giữa giá lương thực, thực phầm ở Scotland và ở Anh
hiện nay vẫn giống như trước khi thành lập ồ ạt các công ty ngân hàng ở
Scotland.
Ngũ cốc, trong đa số trường hợp, ở Anh cũng hoàn toàn rẻ như ở
Pháp, mặc dù ở Anh phát hành rất nhiều tiền giấy, ở Pháp thì tiền giấy rất
hiếm thấy. Năm 1751 và 1752 khi ông Hume cho đăng các bài diễn văn
chính trị của ông, và chẳng bao lâu sau khi phát hành ồ ạt tiền giấy ở
Scotland, giá lương thực, thực phẩm đã tăng lên đáng kế, có lẽ là do
nguyên nhân mùa màng xấu, chứ không phải do phát hành quá nhiều tiền
giấy.
Thực ra tình hình lẽ ra đã khác hẳn nếu tiền giấy bao gồm các lệnh
phiếu mà việc trả tiền ngay cho chúng dựa vào thiện chí của người phát
hành hoặc dựa vào một điều kiện mà người có phiếu không có thẩm quyền
thực hiện, hoặc việc trả tiền đó chỉ thực hiện được sau một số năm nhất
định nào đó, trong khi đó lại không được lãi. Loại tiền giấy như vậy, tất
nhiên, lẽ ra đã giảm giá nhiều hay ít thấp hơn giá trị của vàng và bạc, tùy
