vốn đó, cho nên họ sẽ chẳng phiêu lưu, mạo hiểm vào việc cạnh tranh vay
vốn theo kiểu này. Vì thế, phần lớn số tiền vốn trong nước sẽ tuột ra khỏi
tay những người thật sự muốn vay để kinh doanh có hiệu quả và có lãi và
chuyển cho những người rõ ràng chỉ dùng để tiêu phí và làm mất số tiền
vốn mà họ vay được. Trái lại, ở nơi nào mà lãi suất pháp định được quy
định chỉ cao hơn chút tí so với tỷ suất thấp nhất trên thị trường, những
người thật sự muốn vay để kinh doanh có lãi được ưu tiên cho vay vốn hơn
là cho những người ăn tiêu hoang phí và những người đầu cơ. Người cho
vay chắc chắn thu được tiền lãi, vì số tiền cho vay nằm trong tay những
người có trách nhiệm hoàn trả cả vốn lẫn lãi cho người cho vay. Vì vậy,
phần lớn số tiền vốn trong nước được đặt vào tay những người biết sử dụng
nó một cách có lợi.
Không có luật pháp nào có thể giảm lãi suất thông thường xuống dưới
tỷ suất thấp nhất trên thị trường vào lúc mà luật đó được ban bố. Bất chấp
sắc lệnh ban bố năm 1766 mà qua đó vua nước Pháp định giảm lãi suất từ 5
xuống 4%, người ta vẫn tiếp tục cho vay với lãi suất 5% như cũ. Sắc lệnh
đã không được mọi người tuân theo và bị lảng tránh bằng nhiều cách khác
nhau.
Giá đất thông thường trên thị trường phụ thuộc vào lãi suất thông
thường trên thị trường. Người có một số tiền vốn muốn thu được một số lợi
tức mà không cần phải tự mình lao vào một công việc kinh doanh, sẽ tính
toán xem có nên dùng số tiền đó mua đất hoặc cho vay lấy lãi. Tính chất
bảo đảm cao của đất đai cùng với một vài mối lợi khác kèm theo loại tài
sản này bất kỳ ở nơi nào, thường hướng người có tiền dư thừa mua đất và
nhận một số tiền lời nhỏ hơn từ đất đai so với lợi tức khi cho vay lấy lãi.
Những mối lợi này đủ để đền bù cho một sự chênh lệch nào đó về mặt lợi
tức, nhưng chỉ đền bù được một phần sự chênh lệch đó mà thôi. Nếu tiền
thuê đất ít hơn nhiều so với lãi suất, thì không một ai muốn mua đất, và do
đó, giá đất sẽ tụt xuống dưới giá thông thường. Trái lại, nếu những mối lợi
lại nhiều hơn là đủ đền bù sự chênh lệch đó, thì ai ai cũng muốn mua đất,
và vì thế, giá đất chẳng bao lâu lại cao hơn giá thông thường của nó. Khi
tiền lãi là 10%, đất đai thường được bán đi với giá bằng từ 10 tới 12 năm
