lại không tính bằng số đồng tiền bạc mà tính bằng tỷ lệ mà các đồng tiền
bạc đó chiếm so với tổng số vốn sử dụng. Như vậy, ở một nước nào đó, 5
shilling 1 tuần được xem như tiền lương thông thường của người lao động
và 10% là lợi nhuận thông thường của tiền vốn. Nhưng vì toàn bộ tiền vốn
của đất nước vẫn giữ nguyên như trước, cho nên sự cạnh tranh giữa các
khoản tiền vốn cấu thành toàn bộ tiền vốn chung đó chắc vẫn diễn ra như
trước. Các khoản tiền vốn đó chắc vấn được đưa vào kinh doanh với những
điều kiện thuận lợi và bất lợi giống như trước. Vì vậy tỷ lệ giữa tiền vốn và
lợi nhuận sẽ không thay đổi, và do đó, tiền lãi thông thường của tiền cho
vay cũng không thay đổi. Cái thường được trả cho việc sử dụng tiền tất yếu
bị chi phối bởi kết quả của việc sử dụng tiền.
Ngược lại, bất kỳ số lượng hàng hóa lưu thông hàng năm trong nước
tăng lên bao nhiêu, trong khi số lượng tiền tệ dùng để lưu thông hàng hóa
vẫn không thay đổi, cũng sẽ gây ra những tác động quan trọng khác ngoài
việc nâng cao giá trị tiền tệ. Tiền vốn của đất nước, mặc dù về danh nghĩa
vẫn không thay đổi, nhưng trên thực tế sẽ tăng lên. Số tiền vốn đó có thể
vẫn được thể hiện bằng một con số y như trước, nhưng nó lại có thể thuê
mướn và trả lương cho nhiều người lao động hơn trước. Số tiền vốn có thể
thuê mướn và trả lương cho số người lao động sản xuất lớn hơn, và do đó,
nhu cầu về lao động sản xuất cũng phải tăng lên so với trước. Tiền công lao
động tất nhiên phải tăng lên cũng với cầu về lao động, mặc dù về danh
nghĩa có thể giảm xuống. Những người lao động có thể được trả lương với
số tiền ít hơn nhưng số lượng tiền lương ít hơn đó có thể mua được lượng
hàng hóa nhiều hơn trước kia. Lợi nhuận của tiền vốn bị giảm xuống cả
trên thực tế cũng như trên danh nghĩa. Do toàn bộ số tiền vốn trong nước
tăng lên, cho nên sự cạnh tranh giữa các số tiền vốn khác nhau mà cấu
thành toàn bộ số tiền vốn chung đó, tất nhiên cũng sẽ phải tăng lên. Những
người chủ sở hữu các số tiền vốn riêng biệt đó sẽ phải bằng lòng chỉ thu
được phần nhỏ hơn từ số sản phẩm làm ra bởi số người lao động được thuê
mướn và trả công bằng số tiền vốn mà họ bỏ ra. Tiền lãi luôn luôn so sánh
với lợi nhuận của tiền vốn, vì thế có thể bị giảm xuống khá nhiều, mặc dù
