Nếu 100 bảng ở các nước đó hiện nay không có giá trị cao hơn 50 bảng
trước kia, vậy thì 10 bảng ngày nay không thể có giá trị cao hơn 5 bảng thời
trước. Bất kỳ nguyên nhân nào làm hạ giá trị tiền vốn thì chính nó cũng tất
yếu làm giảm giá trị tiền lãi, và hơn nữa, theo đúng cùng một tỷ lệ. Vậy tỷ
lệ giữa giá trị tiền vốn và giá trị tiền lãi tất vẫn phải như thế, mặc dù tỷ suất
đã không thay đổi. Bằng cách thay đổi tỷ suất, trái lại, tỷ lệ giữa hai giá trị
đó tất yếu cũng bị thay đổi. Nếu 100 bảng ngày nay có giá trị tương đương
với 50 bảng trước kia, 5 bảng ngày nay không thể trị giá hơn 2 bảng 10
shilling thời trước. Do đó, bằng cách giảm lãi suất từ 10 xuống 5%, chúng
ta trả cho việc sử dụng tiền vốn, mà được giả định là chỉ bằng một nửa giá
trị trước kia, một số tiền lãi chỉ bằng 1/4 giá trị của tiền lãi trước kia.
Bất kỳ sự gia tăng nào về số lượng bạc, khi số lượng hàng hóa được
lưu thông bằng số lượng bạc đó vẫn giữ nguyên, chắc không thể có tác
động nào khác ngoài việc làm giảm giá trị của kim loại đó.
Giá trị danh nghĩa của các loại hàng hóa chắc sẽ phải lớn hơn, nhưng
giá trị thực tế sẽ vẫn y như trước. Số hàng hóa đó chắc sẽ được đổi lấy
nhiều đồng tiền bạc hơn, nhưng lượng lao động mà có thể dùng số hàng
hóa đó để thuê mướn và trả công, sẽ vẫn đúng y như trước. Số tiền vốn của
đất nước chắc chắn sẽ vẫn giống như trước mặc dù cần phải có nhiều đồng
tiền kim loại hơn để luân chuyển bất kỳ một phần tương đương nào của số
vốn đó từ tay người này sang tay người khác. Những chứng thư chuyển
nhượng sẽ nhiều và cồng kềnh hơn, nhưng vật được chuyển nhượng thì
chẳng có gì thay đổi, vẫn y như trước, và cũng vẫn chỉ có tác dụng giống
như thế mà thôi. Vì quỹ dùng để trả lương cho lao động không có gì thay
đổi. Giá lao động hay tiền lương, trên thực tế cũng vẫn như trước, mặc dù
về danh nghĩa có lớn hơn. Người lao động nhận được nhiều đồng tiền bạc
hơn trước, nhưng họ chỉ mua được một số lượng hàng hóa không hơn gì
trước. Lợi nhuận của tiền vốn vẫn y nguyên về mặt danh nghĩa cũng như
trên thực tế. Tiền lương của người lao động thường được tính bằng số
lượng tiền bạc được trả cho họ. Khi số lượng tiền bạc trả cho họ tăng lên,
tiền lương của người lao động có vẻ như được trả nhiều hơn mặc dù tiền
lương đó trên thực tế không nhiều hơn trước. Nhưng lợi nhuận của tiền vốn
