chênh lệch về tỷ giá trao đổi. Cán cân thương mại vì thế tất yếu bất lợi cho
Anh và đòi hỏi phải có một số dư lớn hơn về vàng và bạc để xuất sang Hà
Lan.
Những lý lẽ đó một phần có cơ sở khá vững chắc về mặt lý luận và
một phần lại chứa đựng sự ngụy biện trong cách diễn giải. Các lý lẽ đó
vững chắc về mặt lý luận vì nó khẳng định rằng xuất khẩu vàng bạc trong
các công việc buôn bán thường thường có lợi cho nước tiến hành thương
mại. Nó cũng có cơ sở vững chắc khi khẳng định rằng không thể nào ngăn
chặn được việc xuất khẩu vàng bạc khi các nhà buôn tư nhân thấy xuất
khẩu là một việc có lợi cho họ. Nhưng những lý lẽ đó chứng tỏ tính ngụy
biện khi giả thiết rằng duy trì hoặc tăng số lượng các kim loại đó đòi hỏi sự
chú ý nhiều hơn của chính phủ so với việc duy trì hoặc tăng số lượng bất kỳ
các loại hàng hóa có ích khác, mà việc tự do thương mại không bao giờ
không cung cấp theo số lượng cần thiết mà không cần có sự chú ý như vậy.
Các lý lẽ đó cũng tỏ ra khá ngụy biện khi khẳng định rằng giá trao đổi cao
tất yếu làm tăng cái được gọi là cán cân thương mại bất lợi hoặc gây nên sự
xuất khẩu số lượng vàng bạc nhiều hơn. Thực vậy, giá cao hết sức bất lợi
cho các nhà buôn mà có tiền để trả ở nước ngoài. Họ phải trả giá đắt hơn
cho những hối phiếu mà các chủ ngân hàng đã cấp cho họ để trả cho các
nước mà họ có giao dịch buôn bán. Nhưng mặc dù sự rủi ro gây nên bởi sự
ngăn cấm xuất khẩu vàng bạc có thể làm cho chủ ngân hàng phải gánh chịu
một vài khoản chi phí đặc biệt nào đó, cũng không nhất thiết phải đưa một
số tiền nhiều hơn ra khỏi nước. Số phí tổn này thường phải chi ra ở ngay
trong nước, khi phải đưa lậu tiền ra nước ngoài, và ít khi phải xuất khẩu
một số tiền nhỏ ngoài số tiền phải ký phát. Giá trao đổi cao tất nhiên cũng
sẽ buộc nhà buôn phải cố gắng làm cho số hàng xuất khẩu gần bằng với số
hàng nhập khẩu để chỉ phải trả giá cao này cho số tiền càng ít càng tốt.
Ngoài ra, giá trao đổi cao tất yếu đã có tác động như một thứ thuế, bằng
cách nâng giá hàng ngoại, và do đó làm giảm sức mua các hàng ngoại đó.
Vì thế, nó sẽ có chiều hướng không làm tăng mà còn làm giảm cái gọi là
cán cân thương mại không thuận lợi, và do đó, cũng làm giảm luôn cả việc
xuất khẩu vàng bạc.
