hoạch lúa, chúng ta sẽ thấy rằng hành động của anh ta thật giá trị và sinh
lợi biết bao?
Các nhà buôn có ý kiến thêm rằng sự ngăn cấm này không thể nào
ngăn cản được việc xuất khẩu vàng bạc do vàng bạc có dung tích nhỏ
nhưng giá trị lại hết sức lớn, cho nên rất dễ đem xuất lậu ra nước ngoài.
Sự xuất khẩu vàng bạc này, theo họ nói, có thể ngăn ngừa bằng cách
lưu ý đầy đủ tới cán cân thương mại. Nếu một nước có khả năng xuất một
giá trị hàng lớn hơn so với giá trị hàng nhập khẩu, tất nhiên sẽ có một cán
cân thương mại thuận lợi và được trả phần dư bằng vàng bạc, và do đó làm
tăng thêm số lượng kim loại quý đó ở trong nước.
Nhưng khi một nước lại nhập siêu, thì cán cân thương mại bất lợi cho
nước đó và có lợi cho nước ngoài, và do đó, phải trả cho họ bằng vàng bạc
và làm giảm số lượng kim loại đó ở trong nước. Trong trường hợp này
nghiêm cấm xuất khẩu vàng bạc không thể ngăn chặn, mà hơn nữa, còn làm
cho việc đó trở nên nguy hiểm và tốn kém hơn. Sự trao đổi do đó gây thêm
rắc rối, tốn phí hơn cho nước bị thua thiệt về cán cân thương mại so với
thực tế mà nó không đáng phải chịu đến như thế. Nhà buôn mà phải mua
một hối phiếu để trả cho nước ngoài, bị buộc phải trả ngân hàng bán cho
ông ta hối phiếu đó mọi phí tổn về rủi ro tự nhiên và chi phí chuyển tiền
đến nơi đó mà hơn nữa còn phải chịu khoản đóng góp về mọi sự rủi ro đặc
biệt do sự ngăn cấm gây ra. Hơn nữa, cán cân thương mại càng bất lợi cho
một nước nào đó, tiền tệ nước ấy lại càng bị mất giá trị so với tiền của nước
có lợi về cán cân thanh toán. Ví dụ, nếu việc buôn bán trao đổi giữa Anh và
Hà Lan bất lợi cho Anh nên làm cho giá tiền tệ của Anh mất giá 5% so với
tiền Hà Lan, thì phải cần tới 105 ounce bạc ở Hà Lan. 105 ounce bạc ở Anh
chỉ có giá trị bằng 100 ounce bạc ở Hà Lan mà thôi, cho nên cũng chỉ có
thể mua được một lượng hàng hóa tương đương với 100 ounce bạc ở Hà
Lan, nhưng trái lại 100 ounce bạc ở Hà Lan, vì trị giá của nó tương đương
với 105 ounce bạc ở Anh, cho nên tất nhiên có thể mua được một lượng
hàng hóa ở Anh tương đương với 105 ounce bạc. Qua đó, hàng hóa Anh
bán ở Hà Lan cũng sẽ phải bán rẻ hơn theo với tỷ lệ nói trên, và hàng Hà
Lan ở Anh cũng được bán với giá đắt hơn theo cùng tỷ lệ trên do có sự
