bằng vàng, bạc không những gấp ba lần so với trước kia, mà có thể gấp 20
hoặc 30 lần số lượng đã có trước kia, đấy chỉ là nói đến tình trạng ngày
càng giàu có ở Châu Âu dù cho các mỏ ở Châu Mỹ chưa được khám phá ra.
Châu Âu tất nhiên đã có những thuận lợi thực sự mặc dù những thứ có
được chỉ là những thứ chẳng quan trọng gì cho lắm.
Vàng, bạc trở nên rẻ rúng làm cho chính các kim loại đó ít thích hợp
hơn với mục đích đúc tiền để lưu thông như trước. Để có thể mua được
những thứ cần dùng, chúng ta phải chất một số tiền kim loại nhiều hơn,
phải mang trong túi một shilling mà đáng lẽ trước kia chỉ cần mang một
groat là đủ (đồng bốn xu bằng bạc). Thật là khó nói điều nào là thuận lợi,
điều nào là không thuận lợi. Cả điều này lẫn điều kia đã chẳng mang lại
một sự thay đổi cơ bản nào trong tình trạng của Châu Âu. Tuy thế, việc tìm
ra Châu Mỹ chắc hẳn đã mang lại một sự thay đổi quan trọng nhất. Bằng
cách mở ra một thị trường mới, vô tận đối với các loại hàng hóa của Châu
Âu, việc tìm ra Châu Mỹ đã giúp cho việc phân công lại lao động, sự tiến
bộ và đổi mới về kỹ năng kỹ xảo công nghiệp, những thứ này trước đây
không thể hình thành được do thị trường tiêu thụ bị hạn chế. Năng lực sản
xuất của người lao động được thúc đẩy và nâng cao, và những sản phẩm mà
họ làm ra tăng nhanh về mặt số lượng tại tất cả các nước ở Châu Âu, do đó,
mang lại thu nhập thực tế và sự giàu có thực sự cho dân chúng. Hàng hóa
của Châu Âu hầu như khá lạ lẫm đối với Châu Mỹ và nhiều mặt hàng của
Châu Mỹ cũng khá mới lạ đối với người tiêu dùng ở Châu Âu. Một loạt các
công việc buôn bán trao đổi hàng hóa bắt đầu được thực hiện mà thật ra
trước đây không một ai nghĩ đến, và điều này tỏ ra rất có lợi cho cả lục địa
mới lẫn lục địa cũ. Sự bất công tàn bạo của những người Châu Âu đã gây
nên một sự kiên, mà đang lẽ ra có lợi cho tất cả các nước, lại làm cho một
vài nước trong số các nước kém may mắn bị tàn hại, điêu đứng và khổ sở.
Việc tìm ra con đường thông thương tới Đông Ấn qua Mũi Hảo Vọng
(Cape of good Hope) cũng xảy ra vào cùng thời gian đó, do đó mở ra
những quan hệ giao lưu rộng rãi hơn nữa cho ngành ngoại thương chẳng
kém gì việc tìm ra Châu Mỹ, dù đường đi cũng khá dài. Chỉ có hai dân tộc
ở Châu Mỹ được nhìn nhận là có trình độ cao hơn về mọi mặt so với những
