tiền do sức lao động mà có. Do đó, cả tiền thuê vườn và lợi nhuận, trong
trường hợp này, bị lẫn lộn với tiền công.
Ở một nước văn minh, chỉ có ít hàng hóa là có giá trị trao đổi xuất xứ
chỉ từ lao động mà ra. Tiền thuê đất và lợi nhuận cấu thành một phần lớn
giá trị trao đổi của hầu hết các loại hàng hóa, vì thế sản phẩm hàng năm của
lao động xã hội sẽ luôn luôn có đủ để thuê một lượng lao động lớn hơn
nhiều so với lao động đã được sử dụng để làm ra sản phẩm và mang ra chợ
bán.
Nếu xã hội sử dụng toàn bộ số lao động mà nó có thể thuê được hàng
năm, và do số lượng lao động tăng lên mỗi năm rất nhiều, cho nên sản
lượng của năm sau chắc chắn sẽ có giá trị lớn hơn nhiều so với năm trước.
Nhưng trên thực tế không có một nước nào mà lại dùng toàn bộ sản lượng
hàng năm để duy trì, nuôi dưỡng đội ngũ lao động. Những người rỗi rãi,
không có việc làm ở tất cả mọi nơi tiêu thụ một phần lớn sản phẩm. Và tùy
theo những tỷ lệ phân phối khác nhau cho hai loại người: lao động và phi
lao động, mà giá trị thông thường hoặc trung bình của sản phẩm hàng năm
hoặc phải tăng lên hoặc giảm xuống hoặc tiếp tục giữ nguyên từ năm này
sang năm khác.
