CUNG OÁN NGÂM KHÚC - Trang 21

Nghĩa bóng nói vật gì cũng sẽ khuất-lấp cả. " Cầu thệ-thụy ngồi trơ cổ-độ"
ý nói ngồi nơi bến cũ ( cổ-độ) mà nhìn sự quá-vãng trên đời.
Quán Thu-phong: bởi chữ Trừu-phong là sự cầu xin kẻ khác giúp đỡ
mình. Nhưng lâu ngày theo lời truyền ngoa của thế-tục nói "trừu phong" ra
"thu phong" là muốn cầu xin người giúp đỡ. "Quán thu-phong đứng rũ tà-
huy", ý nói đứng dưới bóng nắng chiều rũ chân mà chờ-đợi sự giúp-đỡ.
Thu phong có cũng có nghĩa là gió mùa thu, có vẻ hắt-hiu thêm buồn. Cầu
thệ-tuỷ, quán thu-phong, hai chữ cầu, quán, dặm thêm cho có nghĩa có tên
chứ vốn không có quán nào, cầu nào tên là thệ-thủy, thu-phong cả.
thất tình:là bảy tình của người ta là : hỷ, nộ, ai, lạc, ái, ố, dục: mừng, giận,
thương, vui, yêu, ghét và muốn, là tình ai ai cũng có.
hoa đàm: bởi chữ Ưu-đàm-hoa là một hoa thiêng-liêng của nhà Phật, ba
nghìn năm mới có một lần nở hoa, mỗi khi có hoa tức có Phật ra đời,(Điển
lược chép ở Pháp Hoa kinh).
đuốc tuệ: bởi chữ Tuệ-hỏa, tiếng nhà Phật nói : ngọn lửa trí-tuệ để đem
chúng sinh ra khỏi nơi chướng-ngại khổ-sở.
đào-chú: là nắn-đúc, tức tạo-hóa nắn-đúc nên muôn vật, nghĩa bóng là trời
đất.
tiền-nhân: là sự nguyên-nhân đời trước hậu-quả là sự kết-quả đời sau.
Điển Phật ở Truyền-đăng-lục nói :
Dục tri tiền thế nhân, kim sinh thọ giả thị;
Dục tri lai sinh quả, kim sinh tác giả thị :
Muốn biết nguyên-nhân đời trước ta thế nào, thì ta cứ xem những hưởng-
thụ của ta đời nay;
Muốn biết sự kết đời sau thế nào, ta cứ xem sự ta làm đời nay đó.
Nghĩa đen : nếu đời trước ta vốn có nhân-đức thì đời nay được hưởng-thụ
sự lành; nếu đời nay ta làm điều không lành, ắt đời sau sẽ bị thiệt hại vậy. .
Có âm-dương, có vợ chồng: Kinh Lễ nói: Khí âm hay sinh nhưng phải có
khí dương mới sinh được : khí dương hay nuôi vật nhưng nếu không có khí
âm thì không lớn được. Cho nên trai phải có vợ, gái phải có chồng, phối
hợp âm-đương mới có thể sinh trưởng được.