CUỘC CÁCH MẠNG BỊ PHẢN BỘI - Trang 147

muốn trở thành kỹ sư, không phải là vì sự xây dựng chủ nghĩa xã hội chinh
phục họ nhưng là vì các kỹ sư được trả lương cao hơn thầy thuốc và thầy
giáo. Khi những khuynh hướng như thế hình thành trong một bầu không
khí áp bức về tinh thần và phản động về tư tưởng, trong khi những người
lãnh đạo thả lỏng dây cương cho bản năng của bọn họ ngoi lên, sự xây
dựng “nền văn hóa xã hội chủ nghĩa” rốt lại lúc nào cũng là một sự giáo
dục ích kỷ phản xã hội chủ nghĩa.
Tuy nhiên, sẽ là vu khống thô bỉ đối với thanh niên xô viết nếu coi
họ hoàn toàn hoặc chủ yếu bị chi phối vì những lợi lộc cá nhân. Không,
nhìn trong toàn bộ, thanh niên xô viết rất hào hiệp, có trực cảm, tháo vát,
đảm đang. Chủ nghĩa ngoi lên chỉ nhuộm nó ở bề mặt. Dưới bề sâu, có
những khuynh hướng khác nhau, thường khi còn chưa rõ nét và chủ nghĩa
anh hùng nằm trong bản chất đang tìm cách được sử dụng. Chủ nghĩa anh
hùng xô viết mới được nuôi dưỡng một phần bằng những hoài bão như thế.
Chắc chắn là nó rất sâu sắc, chân thành và năng động. Nhưng nó không
tránh được vì sự hiểu lầm giữa trẻ và già.
Những lá phổi trẻ, khỏe mạnh, cảm thấy nghẹn thở trong bầu không
khí giả dối, gắn liền với tecminđo, tức là trào lưu phản động đang còn phải
khoác bộ áo cách mạng. Sự tương phản hiển nhiên giữa các áp phích xã hội
chủ nghĩa và thực tế sinh động làm sụp đổ lòng tin vào những tuyên truyền
của chính quyền. Nhiều thanh niên có thái độ khinh thường chính trị và mỗi
người mỗi kiểu, tỏ ra cục cằn, thậm chí nói năng bừa bãi. Trong nhiều
trường hợp, thái độ thờ ơ và trâng tráo là những dạng sơ khai của sự bất
bình và ý muốn bị kiềm chế không được làm theo sở thích của mình. Sự
khai trừ khỏi đoàn và khỏi đảng, sự bắt bớ và tù đày hàng chục vạn thanh
niên “bạch vệ” và “cơ hội” một phía, bônsêvích - lêninnít một phía khác,
chứng tỏ các nguồn chống đối chính trị có ý thức, cánh hữu cũng như cánh
tả, chưa hề cạn; trái lại, chúng tuôn ra với một sức mạnh mới, trong vòng
hai hoặc ba năm gần đây. Rồi thì những người nôn nóng nhất, hăng hái
nhất, ít suy nghĩ nhất, bị tổn thương trong tình cảm và quyền lợi của họ,
quay về phía khủng bố trả thù. Hiện nay, cái bóng ma tinh thần chính trị
của tuổi trẻ xô viết là gần như thế.